Бүгін Атырау өңірінде бірмандаттық аумақтық сайлау округтері бойынша шығып қалған мәслихат депутаттарының сайлауы өтіп жатыр.

 Облыстық аумақтық сайлау комиссиясының хабарлауынша, Атырау қаласының №12 және №18 бірмандаттық аумақтық сайлау округінің аумағындағы 11 сайлау учаскесі, Қызылқоға ауданының №4 және №9 бірмандаттық аумақтық сайлау округтері бойынша жалпы саны 2 сайлау учаскесі, Мақат ауданының №11 бірмандаттық аумақтық сайлау округінің 1 сайлау учаскесінде және Махамбет ауданының №1 бірмандаттық аумақтық сайлау округінің 2 сайлау учаскесінде дауыс беру жүргізіліп жатқандығын айтты.

Алмас БАУЫРЖАНҰЛЫ

Қазақстан мен Өзбекстан Президенттерінің Алматыдағы бейресми кездесуі – бауырлас елдер арасындағы достық пен ынтымақтастықты одан әрі нығайтудың жарқын көрінісі. Мемлекет басшыларының екіжақты серіктестікті жаңа деңгейге көтеру, Орталық Азиядағы тұрақтылық пен даму жолдарын талқылау мәселелеріне ерекше мән беруі – елдеріміздің ортақ мүддеге негізделген стратегиялық байланысының айғағы.

2025 жылғы 29 қаңтарда Атырау қаласы, Қызылқоға, Мақат және Махамбет аудандарының бірмандаттық аумақтық сайлау округтері бойынша шығып қалған мәслихат депутаттарының орнына сайлау өткізу туралы шешім қабылданып, «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» Конституциялық заңға сәйкес наурыз айының соңғы жексенбісіне, яғни 30 наурызға сайлау тағайындалды.

АСТАНА. KAZINFORM – Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова ауылдағы медициналық көмектің бүгінгі ахуалымен таныстырды.

- Проблемалар жоқ емес, бар. Шын мәнінде ауылдық жерлердегі тозығы жеткен инфрақұрылымға байланысты өткен жылы маусымда Үкімет қаулысымен тиісті тұжырымдама қабылданды. Соның ішінде 2030 жылға дейін кезең-кезеңімен инфрақұрылымды жаңарту қарастырылған, - деді Ақмарал Әлназарова Мәжілісте МӘМС жүйесі туралы заң жобасын таныстыру барысында Мәжіліс депутаттарының сауалына жауап бере тұрып.

Министрдің мәліметінше, бүгінде ел аумағында 655 елді мекенде медициналық мекеменің құрылысы жүріп жатыр.

- Оның ішінде 464 мекеме іске қосылды, биыл 180-нен астамын тағы іске қосамыз. Одан бөлек, өткен жылы кадр мәселесіне қатысты заңға тиісті өзгерістер енгізіліп, ауылға баратын тапшы медицина мамандарына көрсетілетін көмектің деңгейі 8,5 млн теңгеге дейін көтерілді, - дейді ведомство басшысы.

Бұған дейін Ақмарал Әлназарова 2027 жылдан бастап жедел жәрдем қызметі бойынша жаңа норма енгізілетінін мәлімдеген еді.

Одан бөлек Денсаулық сақтау министрі медицина саласына инвестиция құйғысы келетін кәсіпкерлерге жол ашық екенін жеткізді.

Айта кетейік, бүгін Мәжілісте «Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасының таныстырылымы өтті.

Премьер-министр Олжас Бектенов биылғы 14 наурызда өткен Ұлттық құрылтайдың IV отырысында айтылған Президент тапсырмаларын жүзеге асыру мәселесі бойынша кеңес өткізді, деп жазады Egemen.kz.

«Мемлекет басшысы IV Ұлттық құрылтайда сөйлеген сөзінде еліміздің ішкі саясат пен экономика саласындағы таяу келешектегі даму бағдарын айқындап берді. Экономиканың өсуіне, ірі инфрақұрылымдық және энергетикалық жобаларды жүзеге асыруға, цифрландыру мен адами капиталды дамытуға қатысты көптеген маңызды мәселелерге назар аударылды. Ең бастысы – Президент тапсырмаларын сапалы орындау», деп атап өтті Олжас Бектенов.
Үкіметтің баспасөз қызметі кеңесте министрліктердің жүктелген міндеттерді жүзеге асырудағы тәсілдері тыңдалғанын хабарлады. 
Премьер-министрдің орынбасары – ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин экономиканың өсуіне жаңаша серпін беру және өңірлік дамудағы теңгерімсіздіктерді жою, әділ және тиімді салық жүйесін дамыту, салықтық әкімшілендіруді жетілдіру жұмыстары туралы баяндады. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, 2025-2030 жылдарға арналған өңірлік саясат тұжырымдамасының жобасы мен шекара маңындағы аумақтарды дамыту бойынша жеке заң әзірленеді.

Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев Президенттің тапсырмасы аясында алдағы екі жылда энергия жүйесінің қуатын шамамен 3 ГВт-қа арттыратын бірқатар жаңа жобаларды іске асыру жоспарланып отырғанын хабарлады. Бұдан басқа, 2026 жылы Қашағандағы қуаты 1 млрд м3 жаңа газ өңдеу зауытын, «Талдықорған – Үшарал» магистралды газ құбырын және «Бейнеу–Бозой–Шымкент» газ құбырының екінші желісін пайдалануға беру жоспарланып отыр. Сондай-ақ атом саласын дамыту мәселелеріне назар аударылды.
Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев бюджеттік жоспарлау саласына жасанды интеллектіні енгізу және бюджеттің кіріс және шығыс бөлігін болжаудың зияткерлік моделін әзірлеу туралы баяндады. Сондай-ақ дата-орталықтардың қуатын ауқымды кеңейту жоспарланып оытр, бұл Қазақстанның өңірлік IT-хаб ретіндегі ұстанымын нығайтады.

Көлік инфрақұрылымын дамыту шеңберінде «Астана – Жантеке – Егіндікөл – Арқалық – Торғай – Ырғыз» бағыты бойынша жалпы ұзындығы 791 шақырым дәлізді енгізу есебінен орталық және батыс өңірлер арасындағы жолды қысқарту жоспарлануда. Ол үшін «Астана – Жантеке», «Жантеке – Егіндікөл», «Арқалық – Торғай» жол учаскелерін жөнделеді. «Ырғыз – Торғай» және «Арқалық – Егіндікөл» арасындағы жолдарды салу қажет. Арқалық әуежайына да реконструкция жасалады: заманауи аэровокзал салу және ұшу-қону жолағын жаңарту көзделіп отыр.

 Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева кино саласындағы заңнаманы күшейту бойынша басталған жұмыстар, балаларға арналған қазақ анимациясын дамыту жоспары туралы баяндады. Президенттің мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шарттарын қайта қарау және үкіметтік емес ұйымдар туралы заңнаманы жетілдіру туралы тапсырмаларын орындау мақсатында ҮЕҰ өкілдерінің арасынан сараптамалық комиссия құрылды. Сондай-ақ ЮНЕСКО қамқорлығымен Мәдени мұраны сақтау және ілгерілету жөніндегі кешенді жоспардың жобасы әзірленгені атап өтілді.
Білім беру саласында «Қазақстан балалары» бірыңғай бағдарламасы шеңберінде өскелең ұрпақты зорлық-зомбылықтан қорғау мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, сапалы білім мен медициналық қызмет көрсетуге қол жеткізуге, ерекше қажеттіліктері бар балаларға тең мүмкіндіктер беруге бағытталған арнайы заң әзірленетін болады. Елімізде 11 аутизм орталығы жұмыс істейді, әр аймақта тиісті мекемелер ашу қажеттілігі атап өтілді. Сонымен қатар сұранысқа ие мамандықтарды даярлау үшін жағдай жасау да алдағы жоспарлардың қатарында тұр. Сапалы инфрақұрылымды дайындауға ерекше назар аударылатын болады. Мәселен, 1,2 мың орындық халықаралық колледж салу жоспарланған.

Туризм және спорт министрі Ербол Мырзабосынов футболды дамыту шаралары туралы хабарлады. Бүгінгі таңда Қазақстанда 28 негізгі стадион бар. ALAN футбол алаңдарын жаңарту жобасы аясында соңғы екі жылда 18 алаң реконструкциядан өтті, биыл тағы 9 алаң жаңартылады.
Биоалуантүрлілікті сақтау және экологиялық мәдениетті нығайту жөніндегі тапсырмаларды іске асыру туралы Экология және табиғи ресурстар министрі Ерлан Нысанбаев баяндады. Қазақстанда ерекше қорғалатын табиғи аумақтар желісі 35 жыл ішінде 869 мың гектардан 30,9 млн гектарға дейін кеңейтілді. Жануарлардың сирек кездесетін түрлерін, соның ішінде барысты қорғау және тұран жолбарысы мен Пржевальский жылқысы сияқты жойылып кеткен түрлерді қалпына келтіру жұмыстары жүргізілуде. Қазіргі уақытта киіктің саны рекордтық 4,1 млн басқа жетті, одан әрі өсу күтіліп отыр. Табиғатты қорғау шараларын нығайту мақсатында биоәртүрлілікті сақтау тұжырымдамасы әзірленуде, сондай-ақ «Таза Қазақстан» бастамасы шеңберінде экологиялық мәдениетті нығайту бойынша жұмыстар атқарылып жатыр.

Еліміз АӨК-де астық пен ұн экспортындағы ұстанымын нығайтуды жалғастырып, терең өңдеу қуатын арттырады. Алдағы 3 жылда 1,5 мың жұмыс орнын ашатын жалпы құны $560 млн-ды құрайтын 3 ірі жоба іске қосылады.
Премьер-министр өз сөзінде Мемлекет басшысы атап өткен бағыттар бойынша сапалы және жедел жұмыс істеу қажеттігін атап өтті. Министрліктер мен әкімдіктерге бірқатар тапсырмалар берілді.
Салық реформасы шеңберінде түзетулердің бірінші пакеті Парламент Мәжілісінің қарауына енгізілді.
«Кейбір мәселелерді түбегейлі шешуге мүмкіндік беретін қосымша ұсыныстар әзірленді. Бұл ретте біз бюджет қаражатын оңтайлы жұмсауға және республикалық бюджеттің кіріс бөлігін қамтамасыз етуге барынша көңіл бөлуіміз керек», деді Олжас Бектенов. Қаржы министрлігіне және мүдделі мемлекеттік органдарға тиісті тапсырмалар берді.
Цифрлық даму министрлігіне мемлекеттік органдар мен квазимемлекеттік секторда жаңа цифрлы технологияларды енгізу жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеуді тапсырды. Бұл жұмысқа IT-мамандарды тарту қажет.

«Мемлекет басшысы Үкіметке Астанадан Торғай өңірі арқылы Транскаспий көлік дәлізіне шығатын жаңа автожол салуға кірісуді тапсырды. Көлік министрлігі бұрын әзірленген ТЭН мен ЖСҚ-ны жедел жандандырып, қаржыландыру көздерін анықтап, биылдың өзінде құрылысқа кірісуі қажет», деді Премьер-министр.
АШМ-ге астықты терең өңдеу және экспортты дамыту бойынша кешенді жоспар әзірлеу тапсырылды. ЭТРМ Үкіметке табиғи биологиялық әртүрлілікті сақтау жөніндегі халықаралық қор құру туралы шешім жобасын енгізуі қажет. Туризм, мәдениет министрлігі өңірлердің әкімдерімен бірлесіп, әр өңірде туристер үшін тартымдылық нүктелерін танымал ету шараларын пысықтауды талап етеді. Қазақстанның табиғи және мәдени байлығының Ұлттық атласын құру тапсырылды.
ІІМ мәдениет және ақпарат министрлігімен бірлесіп 2025-2030 жылдарға арналған заң және тәртіп идеологиясын ілгерілету жөніндегі тұжырымдаманы пысықтауды, сондай-ақ нашақорлық пен есірткі қылмысының алдын алу жөніндегі таяу кезеңге арналған жаңа бағдарламалық құжатты әзірлеуді тапсырды.

Атом энергетикасын, театрларды, киноларды, ғылыми қалаларды дамыту, білім беру, медициналық және спорт нысандарын жаңғырту бойынша бірқатар міндет жүктелді.
Сонымен қатар ТЖМ мен әкімдіктерге ауқымды су тасқынының алдын алу үшін қажетті шаралар қабылдап, сондай-ақ ахуалға тәулік бойы мониторинг жүргізу тапсырылды.

Соңғы кездері қоғамда жиі талқыға түскен мәселенің бірі – қосымша құн салығы екені анық. 28 қаңтарда Премьер-министр Олжас Бектенов бұл салықтың 12 пайыздан 20 пайызға дейін артуы мүмкін екенін айтқан болатын. Бірақ бұл шешімге сала мамандары, жұртшылық және кейбір депутаттар қарсы болды. Олардың айтуынша, қосымша құн салығының артуы олардың тұрмысына тікелей әсер етпек. 

Осы мәселе бойынша Президент Қасым-Жомарт Тоқаев отандық бизнес өкілдерімен кездесуде Үкіметке қосымша құн салығы мәселесін тағы да пысықтау жөнінде арнайы тапсырма берді.

«Кез келген реформаны жан-жақты сараптап, байыппен жүргізген жөн. Экономика салаларының ерекшеліктерін ескере отырып, түрлі нұсқаларды әзірлеу керек. Қосымша құн салығына қатысты бұған дейін көзқарасымды білдірмеген едім. Өйткені қызметтік дәрежеме сәйкес, менің әрбір сөзім, пікірім қатаң тапсырма сияқты қабылданады. Соған қарамастан бұл мәселе бойынша ойымды жеткізгім келеді. Қалай десек те, қосымша құн салығының мөлшерлемесі сараланып белгіленуге тиіс», - деді Мемлекет басшысы.

Зерделеп көрсек, қосылған құн салығы тұтынушы тауарға немесе қызметке төлейтін соманың бір бөлігі. Әдетте оның көлемі түбіртекте көрсетіліп тұрады. Оны тауарды өндіруші, сатушы, қызмет көрсетуші мемлекетке төлемек. Осы мәселе туралы көрші елдерде қандай жүйе бар екенін де іздеп көрдік. Өзбекстан 2023 жылдан бастап аталған салық мөлшерін 15 пайыздан 12 пайызға төмендеткен. Ал бұл салықтың мөлшері Ресейде 20%, Қырғызстанда 12%, Қытайда 16%-ды көрсеткен.

Осы жағдайды назарда ұстаған Мемлекет басшысы өз ойын мәлімдемесінде айтты.

– Кез келген реформаны жан-жақты сараптап, байыппен жүргізген жөн. Экономика салаларының ерекшеліктерін ескере отырып, түрлі нұсқаларды әзірлеу керек. Қосымша құн салығына қатысты бұған дейін көзқарасымды білдірмеген едім. Өйткені қызметтік дәрежеме сәйкес, менің әрбір сөзім, пікірім қатаң тапсырма сияқты қабылданады. Соған қарамастан бұл мәселе бойынша ойымды жеткізгім келеді. Қалай десек те, қосымша құн салығының мөлшерлемесі сараланып белгіленуге тиіс.

Үкімет түпкілікті шешімді білікті сарапшылардың, қайталап айтамын, білікті сарапшылар мен кәсіпкерлердің, әлбетте депутаттардың пікіріне құлақ аса отырып, нақты есептеулер негізінде қабылдағаны дұрыс.

Бір анығы, Үкіметтің қазіргі ұсынып отырған мөлшерлемесі тым жоғары. Сіздер нақты цифрды айттыңыздар. Оны қоғам қызу талқылады. Тіпті, кей жағдайда артық сөздер де айтылды. Дегенмен, бұл қоғам талқысына алдын ала салынған ұсыныс болатын.

Тағы қайталап айтамын, Үкіметтің бұл бағыттағы жұмысы бизнес, қоғам, кәсіпкерлер, сарапшылардың, яғни барлық тараптың пікірі ескеріле отырып жалғасуы керек.

Биыл нақты шешім қабылдануға тиіс. Мен бұған дейін де айттым: Үкімет бұл мәселені депутаттармен және сарапшылармен егжей-тегжейлі талқылауы керек. Бүгін айтылған ой-пікірлер де ескеріледі. Мемлекетке барынша оңтайлы шешім қажет. Яғни бір жағынан бизнес жүргізуге кедергі келтірмей, қолайлы жағдай жасайтын, ал екінші жағынан, салыққа қатысты тәртіпті күшейтіп, бюджет кірісін арттыратын тиімді жолды табуымыз қажет, – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Ел Президентінің айтуынша, ҚР Үкіметі түпкілікті шешімді осы саланы жетік білетін білікті сарапшылар мен кәсіпкерлердің, сонымен бірге депутаттардың пікіріне құлақ аса отырып, нақты есептеулер негізінде қабылдағаны оңды болмақ.

Осы орайда біздің қоғамда бұл салық «Тауар бағасына қалай әсер етпек?» деген заңды сұрақ туындайды. ҚҚС көлемі артса, елдегі тауар мен қызметтер бағасы қымбаттап, тұтынушылардың қалтасына салмақ түсері анық. Ал одан кейін қымбатшылық та қосақталып жетуі әбден мүмкін.

Abai.kz