Биылғы оқу жылында елімізде бір жыл ішінде рекордтық көрсеткіш - 400 мыңға жуық орынды қамтыған 257 жаңа мектеп ашылды. Олардың қатарында «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында салынған алғашқы заманауи білім ордалары да бар, деп хабарлайды Оқу-ағарту министрлігінің баспасөз қызметі.

Нәтижесінде, соңғы екі жылда үш ауысымды мектептердің санын 3 есеге дейін қысқартуға қол жеткізілді. Сонымен қатар, мыңдаған ауыл мектебіне жаңғырту жасалып, қолданыстағы мектептер күрделі жөндеуден өтті және 1700-ге жуық мектепте робототехника, химия, биология, физика және STEM-пәндер бойынша заманауи пәндік кабинеттер жабдықталды.
 
Келесі кезеңде мектеп инфрақұрылымын біртұтас заманауи форматқа көшіру үшін жаңарту жұмыстары басталады. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, алдағы үш жыл ішінде 1 231 мектепті реновациялау жоспарлануда, олардың жартысынан көбі ауылдық жерлерде орналасқан.

 Үкімет отырысында ғылым және жоғары білім вице-министрі Талғат Ешенқұлов Қазақстанда жоғары білімнің қолжетімділігі мен сапасын арттыруға бағытталған студенттерді мемлекеттік қолдау шаралары туралы баяндады.

 «Соңғы 5 жылда Қазақстанда гранттар саны 1,4 есеге өсті. 2024-2025 оқу жылына 93 116 грант бөлінді. Сонымен қатар биылғы жылы 1 қыркүйектен бастап білім алушылардың стипендиясының өлшемі өседі. Бакалавриат үшін стипендияның өлшемі 52 372 теңге, магистратурада 117 098 теңге және докторанттар үшін 262 500 теңгені құрайтын болады. Яғни, биыл бакалавриат деңгейінде стипендия көлемі 2020 жылмен салыстырғанда 2 есеге, ал магистратура және докторантура деңгейінде 1,75 есеге артады», — деп атап өтті вице-министр.

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша «Келешек» бірыңғай ерікті жинақтау жүйесін енгізу жөніндегі ҚР Заңы қабылданды, ол азаматтардың жоғары білімге қол жеткізуін қамтамасыз етудің қосымша тетігі болады және қолданыстағы қолдау шараларын біріктіреді. Бүгінгі таңда ашылған шоттар саны 102 мың салымды құрады.

 Инфрақұрылымдық жобалар бойынша жұмыстар белсенді жүргізілуде. Бүгінгі таңда жатақханалардағы орын тапшылығы 2019 жылы 82 500-ден 2024 жылы 14 873-ке дейін азайды. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар үшін жатақханаларда орын беру жөніндегі мемлекеттік қызмет проактивті формат бойынша ұсынылады. 

 Үкімет отырысында ғылым және жоғары білім вице-министрі Талғат Ешенқұлов еліміздегі жоғары білім беру жүйесінің қазіргі жағдайы туралы баяндады.

  Оның айтуынша, қазіргі уақытта республикада 122 жоғары оқу орны, оның ішінде 10 зерттеу жоғары оқу орны және 23 филиал жұмыс істейді. 2024-2025 оқу жылында азаматтық жоғары оқу орындарында 680 мыңнан астам студент оқиды, оның ішінде 624,5 мыңы бакалавриатта, 39,2 мыңы магистратурада, 7,6 мыңы докторантурада және 8,9 мыңы резидентурада білім алуда. Түлектердің ең көп саны келесі бағыттар бойынша:

➤ педагогикалық мамандықтар – 48,4 мың студент;

➤ бизнес, басқару және құқық – 24,6 мың.;

➤ инженерлік ғылымдар – 24,3 мың.;

➤ ақпараттық-коммуникациялық технологиялар – 13,4 мың.;

➤ денсаулық сақтау – 10,3 мың.;

➤ ауыл шаруашылығы –1,8 мың.

Бұл ретте, Ғылым және жоғары білім министрлігінің дерегі бойынша еліміздің жоғары оқу орындарында бүгінде 31,5 мың шетелдік студент оқиды. Алғаш рет Азиядан келген студенттердің саны ТМД елдерінен келген студенттердің санынан асып түсті, Азия елдерінен – 17 456 адам болса, ал ТМД елдерінен – 12 816 адам.

Биылғы түлектердің саны 177 586 адамды құрайды. Студенттерді жұмыспен қамту аясында елімізде 30 мыңнан астам студентті қамтитын «Жасыл ел» жобалары мен құрылыс отрядтары іске асырылуда. Сондай-ақ 140 мыңға жуық студентті қамтитын оқу және өндірістік практика жүзеге асырылады. Кәсіптік тәжірибеден өту кезінде білім алушы белгілі бір еңбек міндеттерін орындайды, олар білім алушының еңбек өтіліне есептеледі.

 Үкімет отырысында оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев оқу жылының аяқталуы және осыған байланысты еліміз бойынша жоспарланған іс-шаралар туралы баяндады.

«Биылғы оқу жылын 3,9 млн оқушы аяқтағалы отыр. Оның ішінде бастауыш сыныпты – 391 мың, негізгі мектепті – 364 мың бала бітіреді. Мектеп бітірушілер саны – 217 мың. “Алтын белгіге” үміткерлер саны алдыңғы жылдардағыдай 5%-дан аспайды», — деді министр.

Оның айтуынша, оқу жылын «Білім – Отаным» бірыңғай сынып сағаттарын өткізумен аяқтау жоспарланып отыр. Сонымен қатар педагогикалық кеңестің шешімі бойынша мектеп түлектеріне арналған «Мектебім, саған мың алғыс!» 23 немесе 24 мамырға жоспарланған.

Аттестаттарды тапсыру салтанатты рәсімі 18-20 маусымға белгіленді.

Оқу-ағарту министрлігінің мәліметінше, 9 және 11 сынып түлектерінің қорытынды емтихандары 29 мамырдан 16 маусымға дейінгі аралықта өткізіледі. 

АСТАНА. KAZINFORM – Бүгін сағат 10:00–де Үкіметтің кезекті отырысы өтеді. Күн тәртібіне оқу жылының аяқталуы және балалардың жазғы демалысын ұйымдастыру мәселелесі шығарылып отыр. Күн тәртібіндегі мәселе бойынша Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев негізгі баяндама жасайды.

Отырыс қорытындысы бойынша өтетін баспасөз конференциясында:

    Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев

    Ғылым және жоғары білім вице-министрі Талғат Ешенқұлов БАҚ өкілдерінің сауалдарына жауап береді.

2024-2025 оқу жылының қорытындысы бойынша Ұлттық білім беру деректер қорының мәліметтеріне сәйкес, елімізде барлығы 8 мыңнан астам мектеп бар, онда 4 млн-ға жуық оқушы білім алады. Биыл 9-сыныпты 364 мыңнан астам бала аяқтайды. Олар алдағы уақытта 10-сыныпты жалғастыру немесе колледжге түсу туралы шешім қабылдайды. Сондай-ақ 217 мыңнан астам түлек 11-сыныпты тәмамдайды.

Өткен жылы тұңғыш рет барлық мектепте оқыту тіліне қарамай қазақ тілі және әдебиет пәнінен аралық емтихандар енгізілді. Аралық емтиханды 5, 6, 7, 8, 10-сынып оқушылары 27-31 мамыр аралығында тапсырады. Оған 1,7 млн оқушы қатысады. Бұл емтиханның мақсаты - оқушылардың мемлекеттік тілді оқып-үйрену деңгейін анықтау және білімдерін шыңдауға дағдыландыру. Бұл емтихан халықаралық CREF стандартына сәйкес негізінен 4 бағытта өтеді: тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым.

Еліміздің орта білім беру ұйымдарында 412 мыңнан астам педагог еңбек етеді. Бұл - былтырмен салыстырғанда 14 мыңға артық. Олардың 73 пайызға жуығы – жоғары біліктілік санатына ие. Педагогтер санының артуы - еліміздің орта білім беру жүйесінде кадр тапшылығының толығымен жойылуына ықпал етті. Қазақстан тарихында алғаш рет биылғы оқу жылында екі педагогке Президент Қасым Жомарт Тоқаев «Қазақстанның Еңбек Ері» атағын тапсырды. Сондай-ақ, 36 педагог мемлекеттік наградалармен марапатталды, 64 мұғалім «Үздік педагог» атағын иеленді және оларға мемлекет тарапынан 1 000 айлық есептік көрсеткіш көлемінде сыйақы тағайындалды.

2024-2025 оқу жылының ең басты жетістіктерінің бірі — халықаралық олимпиадаларға қатысқан әрбір екінші қазақстандық оқушының елге жүлдемен оралуы. Ұлттық құрама қоржынында — 362 медаль, оның ішінде 41 алтын бар. Бұл — Қазақстан білім сапасының халықаралық деңгейде жоғары бағалануының айқын дәлелі.

Осы оқу жылында 40 пайыздан астам оқушы республикалық және халықаралық деңгейдегі зияткерлік шараларға қатысты. Оның ішінде Қазақстан оқушылары Азия және әлемдік олимпиадаларда білімдерімен ерекше дараланып, беделді марапаттарға ие болды. Олар лингвистикадан — «Ең үздік қатысушы», физикадан — «Ең үздік қатысушы қыз бала», химиядан — «Ең үздік практик», информатикадан — «Ең үздік информатик» атанды. Химия пәнінен ең беделді халықаралық олимпиадада — екі дүркін, First Global Challenge робототехника чемпионатында үш дүркін әлем чемпионы болды.

Қазақстан — олимпиада жүлдегерлерін қаржылай ынталандыру жүйесін енгізген бірден-бір ел. 2024 жылы халықаралық беделді олимпиадаларда топ жарған 26 оқушыға және оларды дайындаған педагогтерге ақшалай сыйақы берілді.

Айта кетейік, 13 мамырда өткен Үкімет отырысында көктемгі егіс жұмыстарын жүргізу және вегетациялық кезеңді өткізу мәселелері талқыланған болатын. Онда Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров, Энергетика министрі Ерлан Ақкенженов, Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов, Экология және табиғи ресурстар министрі Ерлан Нысанбаев, сондай-ақ бірқатар өңір әкімі баяндама жасады.

Ауыл шаруашылығы министрі келтірген дерек бойынша, 2025 жылы еліміздегі жалпы егіс алқабы - 23,7 млн гектар, бұл - өткен жылмен салыстырғанда 413 мың гектарға артық. Ауыл шаруашылығы дақылдарын әртараптандыру нәтижесінде екі жыл ішінде бидай алқабы 750 мың гектарға қысқарды, бұл ретте мал азықтық және майлы дақылдар алқабы 3,3 млн гектарға жеткізілді. Бұл ретте күнбағыс алқабы 1,4 млн гектарға, дәнді және бұршақты дақылдар 16,6 млн гектарға, мақта алаңы 135 мың гектарға жетеді.

Экология және табиғи ресурстар министрі Ерлан Нысанбаев ауа райы болжамдарын баяндап, құрғақшылық болуы мүмкін өңірлерді атады және егін егу жұмыстарын ертерек бастауды ұсынды. Оның айтуынша, мамыр айы елдің көп бөлігінде ыстық және құрғақ болады, алайда астық егетін өңірлерде, тау бөктерінде және оңтүстікте жауын-шашын көлемі климаттық нормаға жақын мөлшерде болады деп болжанып отыр. Сондай-ақ, мамырда Қостанай облысының оңтүстігінде, Батыс Қазақстан және Маңғыстау облыстарының оңтүстік-батыс бөлігінде, Қызылорда облысының солтүстік-батысында, Алматы және Жамбыл облыстарының солтүстігінде, Қарағанды облысының оңтүстігінде, сондай-ақ Ақтөбе, Атырау, Абай және Түркістан облыстарының жекелеген аудандарында құрғақшылық болуы мүмкін.

Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов ылғалды талап ететін дақылдарды қысқарту Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасының басымдықтарына тікелей сәйкес келетінін айтты. Соған сәйкес ауыл шаруашылығы дақылдарының құрылымын әртараптандыру көзделген. Индикативтік көрсеткіштерге сәйкес, 2025 жылға қарай күріш пен мақта егіс алқаптары кемінде 41 мың гектарға қысқартылуы тиіс.

Отырыс қорытындысында Премьер-Миинстр министрліктер мен әкімдіктерге:

    әкімдіктерге бюджет қаражатының мақсатты және ұтымды пайдаға асуына тұрақты мониторингті жүргізуді;

    ішкі нарықты тыңайтқыштармен басым тәртіппен қамтамасыз ету мақсатында отандық өндірушілерді ынталандыру шараларын қабылдауды;

    Өнеркәсіп және құрылыс, Ауыл шаруашылығы министрліктеріне диқандарды жеткілікті көлемде қолжетімді тыңайтқыштармен қамтамасыз ету бойынша тиісті жұмысты үйлестіруді;

    әкімдіктерге жеңілдетілген дизель отынының жөнелтілген және қалған көлемі туралы жаңартылған ақпаратты апта сайын Энергетика министрлігіне ұсынуды;

    Ауыл шаруашылығы министрлігіне «Бәйтерек» холдингімен бірлесіп жеңілдетілген қаржыландыру рәсімдерін оңтайландыруды;

    Ауыл шаруашылығы, Су ресурстары, сондай-ақ Цифрлық даму министрліктері ауыл шаруашылығы дақылдарына мониторинг жүргізуді, тәуекелдерді ерте анықтауға бағытталған цифрлық құралдарды енгізуді оның ішінде отандық технологиялық шешімдер мен стартаптарды ынталандырып, жұмысты жандандыруды;

    ылғалды көп талап ететін дақылдарға тәуелділікті азайту шараларын қабылдау, ғылыми институттарды жұмылдыра отырып, фермерлердің құрғақшылыққа төзімді агротехнологияларға көшуі бойынша жер-жерде түсіндіру жұмыстарын жандандыруды;

    Су ресурстары және ирригация министрлігі Қаржы министрлігімен және облыс әкімдіктерімен бірлесіп, ауыл шаруашылығында су үнемдейтін технологияларды енгізу жұмысын жандандыруды;

    су тапшылығы қаупі жоғары өңірлерді басым тәртіппен қаржыландыруды көздеу және диқандардың тамшылатып және жаңбырлатып суаруға көшуін ынталандыру жөніндегі шаралар кешенін іске асыруды;

    жедел әрекет ету үшін Экология және табиғи ресурстар министрлігіне метеоболжамдарды уақтылы ұсынуды қамтамасыз етуді тапсырды.

Естеріңізге сала кетейік, Үкімет отырысының тікелей таратылымын PrimeMinister.kz сайтынан, YouTube ресми арнасынан, Facebook әлеуметтік желісінен, сондай-ақ UKIMET Telegram-каналынан көруге болады.

Баспасөз конференциясы YouTube ресми арнасы мен Facebook әлеуметтік желісінен тікелей көрсетіледі.

Мүмкіндігі шектеулі жандарды қолдау тек мемлекет пен үкімет­тік емес ұйымдардың міндеті ғана емес, әрбір азамат олар үшін ыңғайлы орта қалыптастыруға өз үлесін қоса алады. Бұл – тең мүмкіндіктері бар, әділет­ті және мейірімді қоғам құру жолындағы маңызды міндет. Осы орайда ел Президенті Қ.Тоқаев мүмкіндігі шектеулі жандардың құқықтарын қорғау және өмір сапасын жақсарту мәселесіне ерекше көңіл бөліп келеді. Дегенмен, түйіні тарқалмаған мәселелер ауданда жоқ емес. әсіресе ерекше балаларға білім беру, денсаулығын жақсарту, қоғамнан алыстатпау үшін кешенді қадамдар әлі де қажет-ақ.

Ата-ананың арманы – аяққа тұрғызу

Индербор кентіндегі жартылай күндізгі стационарлық үлгідегі ұйымның күндізгі болу бөлімшесі ашылғаннан бері Бөдене ауылынан қатынайтын Назардың анасы Айжан  Мустафинамен сөйлескен едік.

– Осы мекеме ашылғалы келеміз. Бұрын өзіміз таксимен қатынадық. Кейін мекемеге берілген «Инватаксимен» қатынайтын болдық. Әрине, бала ем алғасын нәтиже болады. 
Жаңа мекеменің ашылғалы ғимараты өте тар болды. Өздері ерекше бала болғандықтан, олардың еркін отыруына жағдай жасалмаған. Осыған дейін де қаншама рет айтылды. Уәде көп болғанымен, жоғары тараптан іс-әрекет жоқ. Ал уақыт болса зымырап өтіп жатыр.  Маусым айында Назарым 17 жасқа толады. Одан кейін орталыққа 1 жыл ғана бара аламыз.  
Биыл жасы 16-да деп жаңа жылдық шыршадан қысқартып тастады, мерекені күтіп қуанып жүрген қызымның көңілі су сепкендей басылды. Арбада отырған мүмкіндігі шектеулі бала 16 жасқа толса шыршаға қатысуға болмайды деген талап қай жерде жазылған? Оған да жауап ала алмадық.
Астанадағы оңалту орталығы да  18 жасқа дейін қабылдап отыр.
Осыған дейін тек ауылдағы орталыққа ғана емес, баламыз аяққа тез тұрып кетуі үшін Ташкент қаласында 6 рет курс қабылдадық. Қызылорда қаласындағы оңалту орталығында екі жыл Сәкен Темірқұлов деген дәрігерден 240 мың теңгеге 1 курс ем алдық. Ресейдегі Тула қаласында  үш рет ота, Алматы қаласындағы «Сема» түрік клиникасында да ота жасаттық. Осы отадан соң жүреді, бәрі жақсы боп келе жатыр дегенде карантин басталып кетіп, әрі қарай емді жалғастыруға мүмкіндік болмады, - дейді.

Ал, Нұрхан мен Алиханның әжесі Жауқазын Бақтыгереева орталыққа қатынағалы оң нәтиже көріп жүргеніне қуанышты.

– Балапандарым осы орталыққа барғаннан бері алға жылжуы жақсы. Басқа балалармен қарым-қатынасы, үлкендермен амандасуы көңіл қуантады. Бұрын балаларым адамға қарамай, жерге қарап, балалармен де қосылмай, тығылып жүретін еді. Ал қазір дефектолог, массаж, логопед, ЛФК секілді жақсы білікті мамандардың арқасында оңалып келеді. Мамандардың балаларға деген мейірімдерін сөзбен айту мүмкін емес. Қазір  орталыққа барғанша асығып отырады. Немерелерім 9, 7 жаста. Тіпті апарып-әкелетін «Инватакси» жүргізушісін көргенде қуанып кетеді. Көпшілік ортаға да бейімделіп келе жатыр. 
Мамандар білікті, қажетті құрал-жабдықтары болғанымен, ғимарат мәселесі шешілмей келеді. Бұрынғы орындары өте тар, кіріп-шығу қиын еді. 
Оңалту орталығын алты айда бітіріп береміз деген еді. Сол жаңалықты күтіп отырмыз. Жаңа ғимаратта балалар таза ауада сыртқа шығып, жарты сағат ойнаса да денсаулықтары үшін жақсы емес пе?! Балаларға арналған шағын бассейні болса деп те армандаймыз,- дейді ол.

Кент тұрғыны Мұса Күсепов аудандағы балабақшалардан ерекше балаға арналған инклюзия тобын құруды ұйымдастыру қажет екендігін айтты.

– Ауданда осы орталыққа баратын ерекше балалардан бөлек, қаншасы үйде отыр. Бүгінде тек кенттегі «Айналайын» балабақшасында ғана инклюзия тобы бар. Сол топты неге барлық ауылдағы балабақшадан ашпасқа? Ерекше балаларды бала жасынан емдеп, көмек көрсетсе жақсы нәтиже береді деп ойлаймын. Ал, кенттегі  №3 психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеті бұрынғы орындары жөндеу басталғаннан бастап осыған дейін өнер мектебінде отырды. Алайда, өзі ерекше балалардың музыканттармен бірге отыруы қаншалықты дұрыс? Қазір орталықтағы ескі ғимаратты пана етіп отыр. Ғимарат шағын, ал бала көп. Олар ПМК-дан өту үшін Атырау қаласына барады. Одан қала берді ауданға комиссия келгенін кеңірек хабарлап айтпайды. 
Ел болып жемқорлыққа қарсымыз дейміз, десек те ерекше балаларға арналған ғимараттың 2021 жылдан бері әлі жөндеуі бітпей келеді. Жауапкершілік неге жоқ? Бұл балалар қашан қолдау табады? Арнайы ғимарат салынса халыққа да ыңғайлы болып, жұмыс орындары ашылар еді, - дейді ол. 

Көңіл кең, бөлме тар

Кенттің өзінде аудандық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімінің тірек-қимылы бұзылған және психо-неврологиялық ауытқуы бар мүгедек балаларға арналған жартылай күндізгі стационарлық үлгідегі ұйымның күндізгі болу бөлімшесі жұмыс атқаруда.  1,5 жас пен 18 жас аралығындағы балаларды қабылдайтын бөлімшеде бүгінгі таңда 14 мүмкіндігі шектеулі бала тәрбиеленуде. Аталған бөлімше 2018 жылы ауданда құрылды. Бөлімшеге НКОК  компаниясының қолдауымен 2019 жылы «Инватакси» алынып, бүгінде кент пен ауылдық округтерден келетін балаларды тасымалдаумен айналысады. 
Айталық, мұнда келетін балалар ерекше күтімді қажет етеді. Басты мәселе – ғимараттың болмауы. Неге десеңіз, мекеме ашылғалы әр жерде көшіп-қонып, ерекше баланың да, ата-ананың да ренішін туғызып отыр. Қазіргі таңда орталық емхананың екінші қабатында тамыз айының соңына дейін жалдау құнын өтеусіз пайдалануда.  

– Қазіргі таңда бізде бір ғана «Инватакси» көлігі бар. Сондықтан арғы бетте орналасқан ауылдардағы балаларды тасымалдау мүмкіндігі болмай отыр. Жарсуат, Бөдене ауылынан келетін балаларды «Инватакси» тасымалдауда. Соңғы есепті ескерсек, аудан бойынша біздің қызметке мұқтаж 37 бала бар. Ата-аналар балаларының денсаулығы үшін өздері алып келеді. 
Бүгінде аудандық емханадан жеті бөлмені өтеусіз жалға алып отырмыз. Биылғы жылдың 1 қаңтарынан бастап лицензия алу жұмыстарын жүргізудеміз. 
Бөлме тарлығы, ғимараттың жоқтығы  – басты мәселе, – дейді бөлімше директоры Айнагүл Жөкен. 

Көшіп-қонып қашанғы жүрмек?

Ауыр дертке шалдығып, денсаулығы сыр берген балалардың қандай жағдай болмасын өзге балалармен бірге жалпы мектепте білім алуға құқы бар. Осы ретте ауданда аудандық білім бөлімінің №3 психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеті жұмыс жасайды. Құрылғанына жиырма жылдан асқан мекемеде  бүгінгі таңда 139 бала білім алса, оның 31-і ауылдық округтерден келеді.
Түзеу кабинеті ауданда өз жұмысын бастағалы бірқатар ғимаратқа көшіп жүр. Ескі балабақша ғимаратында, аудандық білім бөлімінде, ескі көп қатарлы аурухананың орнында болды. Алайда 2021 жылы ескі көп қатарлы аурухананы күрделі жөндеу жұмысының басталуына орай Индер балалар өнер мектебінің төменгі қабатына орналасқан еді. Ал, биылғы жылдың қыркүйек айынан бастап өнер мектебінің «Болашақ» мөлтек ауданындағы бөлімшесіне орналасты. Бірақ бұл орынға барар жолдың алыстығы ата-аналардың наразылығын тудырған еді. Осылайша, өткен жылдың аяғына таман аудан әкімінің шешімімен аталған мекеме кент орталығындағы ғимаратқа көшірілді. Қазіргі таңда 5 кабинетте екі маманнан бөлініп, балалармен жұмыс жасауда. 
Десек те, кабинеттің қолайсыздығы әрі жеткіліксіздігінен бірқатар құрал-жабдықтар қоймада сақтаулы тұр екен. 
Күрделі жөндеу жұмыстары басталған ғимараттың жай-күйі туралы газет беттерінде әркез жарияланып келеді. Айталық, мұнда келетін балалар ерекше күтімді қажет етеді. Әртүрлі монтессори кабинеті, бала өзін жан-жақты дамыта алуы үшін мекеме ауласында арнайы демалатын орын болуы қажет. 
Кабинет әдіскері Лунара Ізтелеуованың айтуынша, соңғы уақытта ата-аналар баланың диагнозы бар екендігін жасырып қалуға тырыспай, керісінше уақытылы ем жасауға ұмтылады екен. «Неғұрлым ертерек дәрігерлік тексерістен өтіп, алдын алсақ, оң өзгеріс байқауға болады» дейді маман. 
Кабинетке әр баланы облыстық психологиялық-медициналық педагогикалық кеңесінің жолдамасымен қабылдап алғаннан кейін мамандар зерттеу жұмысын атқара отырып, цикл басында және соңында командалық бағалауын жүргізеді. Жеке дамыту бағдарламасы әр баланың диагнозына бейімделіп жасалынады. Кабинет мамандарының дер кезінде психодиагностика мен психокоррекция өткізіп және таным саласындағы балалардың даму ерекшеліктерін зерттеп, жүйелі түрде түзете-дамыта оқытудың арқасында кабинет тізімінен шығарылған балалар да бар. 
Кабинетте сөйлеу дамуының кешігуі, интеллект бұзылыстары, қимыл-тірек аппаратының бұзылыстары, психикалық даму бұзылыстары (ПДБ), сөйлеу қабілеті бұзылған, эмоциялық-жігерлі саланың бұзылыстары, сөйлеудің жалпы дамымауы, интеллекттің орташа бұзылуы бар 3-18 жас аралығындағы балалар мен жасөспірімдерге психологиялық-педагогикалық түзеу көмегі көрсетіледі.

«Үйден оқитын балаға қолдау керек»

Білім бөлімінің мәліметіне сүйенсек, ауданда ерекше білімді қажет ететін 116 оқушы бар. Оның ішінде 21 оқушы үйден білім алса, жалпы инклюзивті білім алатын оқушылар саны – 86, ал арнаулы сыныпта (Б.Нысанбаев, М.Әуезов атындағы орта мектепте) 9 оқушы білім алады. Бұдан бөлек, «Көктем» мектебіндегі инклюзивті сыныпта 9 оқушы болса, «Айналайын» бөбекжай-бақшасының инклюзивті тобында 8 бала тәрбиеленуде.

– Зиятының орташа ақыл-ой кемістігі бар балаға сабақ беремін. Жалпы зиятының орташа бұзылыстары бар білім алушыларға арналған білім беру деңгейінің 1-4 сыныптары үшін жасалған үлгілік оқу бағдарламасы бойынша жоспар жасалады. Бұндай оқушылармен жұмыс жасау үлкен жауапкершілікті қажет етеді. Оқытуда қоршаған орта туралы, практикалық дағдыларды игеру тәсілдерін қалыптастыруға, сөйлеу және коммуникацияны дамытуға бағытталған жұмыстарға көп көңіл бөлінеді. Психолог маманы сабақ береді. Қол моторикасының дамуына үнемі жұмыс жүргізіледі. Оқушының қызығушылығын арттыруға түрлі көрнекіліктерді пайдалану керек. Мұғалім оқушыны шаршатпау мақсатында денсаулық ерекшеліктеріне сәйкес бірге ойнауға тура келеді. Негізі орташа бұзылыстары бар балалармен орталықта арнайы мамандардың жұмыс жасағаны дұрыс деп ойлаймын. Денсаулығының жақсаруына септігі болады ғой, - дейді 41 жылдық еңбек өтілі бар Қ.Абаханов атындағы орта мектептің бастауыш сынып мұғалімі Баршагүл Байдушова. 

«Сақалды құрылыс» сергелдеңі

Жоғарыда атап өткен ерекше балаларға арналған қос мекеме де аудандағы «сақалды құрылыстың» қатарына енген ғимаратқа көшіріледі деп жоспарланған. Алайда 2021 жылы «кент орталығындағы ескі емхананы оңалту орталығына айналдыру үшін күрделі жөндеу жұмыстары басталды» деп жариялаған жаңалығымыз нәтиже бермей, әлі де халық игілігіне пайдалануға берілмеді. Бүгінде оңалту орталығының сыртқы төбесінің кірпіштері, сыртқы қабырғаларының жапсырмалары құлай бастаған. 
Айта кетейік, Индербор кентіндегі Ш.Уәлиханов көшесінде орналасқан ескі емхана 1986 жылы пайдалануға берілген. Аумағы 1478,9 шаршы метр болатын ғимараттың мердігері  «SCS инжиниринг» ЖШС болып танылған.

– Қазіргі таңда сот сараптамасымен келісім шарт жасақтау жұмыстары жүруде. Соның негізінде атқарылған жұмыстардың жобаға сәйкестігін тексеретін боламыз, - дейді Индербор кенті әкімі Шалқар Альмурзиев. 

Түйін
Президент тапсырмасына сәйкес өңірдегі құрылыс жұмыстарының барысы қатаң қадағалануда. «Сақалды құрылыстарға» бағытталатын қаржы көлемі өзгеріске ұшырап отырады деген желеумен түзетулер енгізіле берсе, бюджетке ауыр салмақ болары сөзсіз. Сондықтан мердігер мен жергілікті атқарушы орган арасындағы жауапкершілік күшейіп, жөндеу жұмыстары қадағаланса, нысанның ел игілігіне берілер күні де жақындай түсері хақ. Әйтпесе бұл жұмыстардың барлығы бітеді дегенше аудандағы ерекше балалардың әр орынды бір пана етуіне тура келеді. Өкінішті!

Жадыра НАРИМАНҚЫЗЫ