МЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫ ҚАСЫМ-ЖОМАРТ КЕМЕЛҰЛЫ ТОҚАЕВТЫҢ БЫЛТЫРҒЫ "ӘДІЛЕТТІ ҚАЗАҚСТАН: "ЗАҢ МЕН ТӘРТІП, ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСІМ, ҚОҒАМДЫҚ ОПТИМИЗМ" АТТЫ ЖОЛДАУЫНДА "МЕНІҢ БАСТЫ МАҚСАТЫМНЫҢ БІРІ - ҚАЗАҚСТАНДЫ ҚАУІПСІЗ ӘРІ ЖАЙЛЫ ЕЛГЕ АЙНАЛДЫРУ. ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУ ОРГАНДАРЫНА ЖӘНЕ БАСҚА ДА ЖАУАПТЫ МЕКЕМЕЛЕРГЕ АЗАМАТТАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН БАРЫНША ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ ЖҮКТЕЛДІ" ДЕЛІНГЕН БОЛАТЫН. БҰЛ « АЗАМАТТАРДЫҢ САЛАУАТТЫ ӨМІР САЛТЫН ҰСТАНУЫ – ДЕНІ САУ ҰЛТТЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ НЕГІЗГІ ШАРТЫ» АТТЫ БАСТАМАСЫНА ДА СӘЙКЕС ІШІМДІКСІЗ ҚОҒАМ ҚҰРУ – ДЕНІ САУ, ҚАУІПСІЗ ЖӘНЕ БАҚЫТТЫ, САЛАУАТТЫ ЕЛДІҢ НЕГІЗІ БОЛМАҚ. ІШІМДІККЕ ӘУЕСТІКТІҢ САЛДАРЫНАН ЕЛІМІЗДЕ ҚАНШАМА АДАМ ЖАНТӘСІЛІМ БОЛЫП, ОТБАСЫНЫҢ ОЙРАНЫ ШЫҒЫП, БАЛАЛАР ЖЕТІМ ҚАЛСА ДА ОНЫ ТҰТЫНУШЫЛАРҒА САБАҚ БОЛМАЙ ОТЫР. ДҮКЕН СӨРЕЛЕРІ ӘЗІРГЕ АРАҚТАН АРЫЛМАЙ ТҰР.

САУДА НҮКТЕСІ ЖҮЗДЕН АСЫП ЖЫҒЫЛАДЫ

Қоғамдағы күрмеулі мәселенің бірі арақ- шараптан туындайтыны рас. Оған қоса азық- түлік дүкендерінде арақ сатылатыны аздай, соңғы кезде ауданымызда да алкомаркеттер жаңбырдан кейінгі саңырауқұлақтай қаптап кеткенін көріп жүрміз. Немересін балабақшадан алып келе жатқан Нұрлан есімді кенттің байырғы тұрғыны бізге пікірін білдірді.

– Біз – сонау кеңестік кезеңнің адамдарымыз. Ол кезде адам да, қоғам да басқа болды. Қазір етек-жеңімізді жинап, тәуелсіз мемлекет атандық. Бұрындары қай қонақты алсаңыз да арақ-шарапсыз өтпейтін еді. Қазір керісінше, арақсыз той өтеді, үйренісе бастадық, әрі қуанамыз. Неге десеңіз, болашақ – ұрпағымыздың қолында. Олар дені сау, шымыр болса, алынбайтын қамал жоқ деп санаймын. Индербор – шағын ғана мекеніміз. Соның өзінде балабақша, көпқатарлы үйлердің бірінші қабатында алкомаркеттер көбейгеніне қапалымын. Олардың уақыты кәдуілгі дүкендей емес, шамамен түнгі екіге дейін жалғасады. Демалыс уақытында тіпті адам саябырсымай жатады. У да шу. Бұл мына өсіп келе жатқан немере-шөберелерімізге қауіпті бола ма деп алаңдаймын. Сондықтан соларды бір ретке келтіруді жоғары жақтан ойластыру керек секілді, - деді ол.

Иә, атамыздың алаңдайтын жөні бар. Осы ретте аудандағы кәсіпкерлік нысандар туралы жауапты бөлімге хабарласқан едік.

– Аудан бойынша алкоголь өнімін сататын дүкендер мен алкомаркеттер саны – 122. Ондағы алкомаркет саны – 8. Барлығы да Индербор кентінде орналасқан. Аталған кәсіпкерлік өкілдеріне ағымдағы жылдың қараша айында полиция қызметкерлері мен кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімі лицензиялардың заңдылығы бойынша түсінік жұмыстарын жүргізді, - дейді аудандық кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімінің басшысы Айгүл Үмітқалиева.

Қазақстанда алкоголь және шылым шегуге қатысты құқықтық шектеулер күшейтілуде. Бұл шаралар ең алдымен жастарды қорғауға және жалпы қоғамда зиянды әдеттерді азайтуға бағытталған. «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекске сәйкес алкогольді кез келген жерде 21 жасқа толмаған азаматтарға сатуға болмайды. Егер сатушы сатып алушының рұқсат етілген жасқа жетуіне күмәнданса, ол одан жеке басын куәландыратын құжатты талап етуге міндетті. Егер сатып алушыда мұндай құжат болмаса, сатушы оны сатудан бас тартуы керек.

«ІШІМДІКСІЗ АУЫЛ» АТАНДЫ

Аудандық полиция бөлімі кент, округ әкімдерімен бірлесіп «Ішімдіксіз ауыл» жобасы аясында бірқатар түсінік жұмыстарын тұрақты жүргізіп келеді. Соның нәтижесінде жақында ғана Жарсуат ауылдық округіне қарасты Құрылыс ауылының жеке кәсіпкерлері мен тұрғындары алкоголь сатудан өз еркімен бас тартып, осыған өзге де ауылдар өз үлестерін қосуға үндеу жариялапты. Ауылда 113 үй болса, халық саны 700 адамды құрайды. Ауыл үлкендерінің айтуынша, соңғы бес жыл ішінде тұрғындар ішімдіктен бас тартқан. Құрылыс ауылы ардагерлер алқасының төрағасы Аманқос Жапаров ауылдастарының бастамасына қуанышты екенін айтады.

– Осы ауылдың байырғы тұрғынымын. Ауыл азаматтарының көтеріп отырған жобасын қолдаймыз. Жастарымыз бұрынғы кезеңге қарағанда ішімдікке әуестіктері жоқ. Ауылымызда бұрыннан дүкен сөрелерінде арақ-шарап сатылмайды. Бұның барлығы ауыл үлкендерінің тәрбиесі мен жастарымыздың мәдениеттілігін көрсетеді, -дейді ол.

...АЗҒЫНДЫҚТЫҢ БАСТАУЫ

Қоғамда ішімдікке қарсы мәдениетті қалыптастыру, отбасы құндылықтарын нығайту және ішімдіктен бас тартуға шақыратын қозғалыстарды қолдау маңызды. Бұл жерде үкіметтік емес ұйымдар, дін өкілдері, жұмыс орындары және оқу орындары бірлесіп ішімдіксіз өмір салтын қоғамның нормасы ретінде қалыптастыру қажет. Арақтан келетін зиянның үлкен екенін баршамыз білеміз. Халқымыз ер балаға шаңырақ иесі, қыз балаға ұрпақ тәрбиешісі деп қараған. Текті қазақтың тегі бүлінбесін десек, бұл мәселеге бейжай қарамауымыз керек. Асыл дінімізде де ішімдіктен келер зардап көп екенін жеткізген.

– Құрылыс ауылында көзі қарақты, көкірегі ояу иманды жандар және жастар «Ішімдіксіз ауыл» атты жақсы бастама көтеріп жатыр екен. Біз бұған қуаныштымыз. Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы жыл сайын Рамазан айы қарсаңында арақ-шарапты дүкендерде сатпауға ықпалды істер ұйымдастырылуда. Біз де ауылда әкім, кәсіпкерлердің басын қосып, түсіндіріп, насихаттап келеміз. Жалпы арақтың отбасына, қоғамға зиянына тоқталатын болсақ, Алла тағала қасиетті Құран Кәрімнің бесінші сүресінің 91 аятында былай дейді: «Бисмилләһир рахмәнир рахим, негізінен шайтан арақтан, құмар ойындардан араларыңа дұшпандық кек салып, Алланы еске алуды және сендерді намаздан тияды» деген. Ардақты пайғамбарымыз: «Арақ – бүкіл жамандықтың кілті, одан аулақ болыңдар» деген еді. Сондықтан ақыл-есі бар адам одан аулақ болуы қажет. Алла тағала Құранда және пайғамбар өсиеттерінде арақтың зияндығы туралы көп ескертулер береді. Алла тағала елімізге амандық, жұртымызға тыныштық нәсіп етсін. Елдегі бастаманы басқа ауылдар да қолдайды деп үміт етеміз, - дейді Жарсуат ауылының имамы Құраш қажы Рыспаев.

АУДАНДАҒЫ АХУАЛ ҚАНДАЙ?

Қоғамдық орындарда қылмыс пен құқық бұзушылық жағдайларының көпшілігі біз айтып отырған «ащы судың» кесірінен бо - латыны белгілі. Тәртіпті қадағалайтын полиция қызметкерлері де жыл басынан бері ауданда құқықбұзушылықтардың санын азайту мақсатында алкомаркеттерге түсінік жұмыстарын жүргізіп келеді және қоғамдық орындарда мас күйде болу фактілерінің жолын кесу полицияның өзекті міндеттерінің бірі деп есептейді. Қоғамдық тәртіпті сақтауға үлес қосып, ауыл тұрғындарының келісімімен ащы сусыннан бас тартқан Құрылыс ауылында соңғы бір жылда мүлдем қылмыс тіркелмепті. Бұл да жасалған жұмыстың нәтижесі секілді.

– Ішімдіктің салдарынан қаншама отбасының ыдырап, балаларға да кесірін тигізіп, әлімжеттіктің арты қылмысқа апаратындығын білеміз. Ауданға қарасты Құрылыс ауылы тұрғындарының бастамасы басқаларға да үлгі болса дейміз. Алдағы уақытта осы бағыттағы жұмыстарды тұрғындармен бірлесіп ауданымызда алкогольсіз ауыл сандарын көбейту жұмыстары жалғасын табатын болады. Қоғамдық орындарда мас күйде болу – бұл әдептілік пен қоғамдық тәртіпті бұзу болып саналады. Қазақстан Республикасы әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодекстің 440 бабында көрсетілгендей көшелерде және басқа да қоғамдық орындарда алкогольдік ішімдіктерді сатуға жергілікті атқарушы орган рұқсат берген сауда және қоғамдық тамақтандыру ұйымдарынан басқа, алкогольдік ішімдіктерді ішу немесе қоғамдық орындарда адамның қадір-қасиетін және қоғамдық имандылықты қорлайтын масаң күйде жүргені үшін 5 АЕК мөлшерінде айыппұл салынады. Қоғамдық орында алкогольдік ішімдік ішкен күйде жүргені үшін ауданда 200-ден аса хаттама толтырылды. 18-ге толмаған адамдардың қоғамдық орындарға масаң күйде келуі, сол сияқты олардың алкогольдік ішімдіктерді ішуі – ата- аналарына немесе оларды алмастыратын адамдарға 5 АЕК мөлшерінде айыппұл салынады. Егер азамат бірінші рет ұсталған жағдайда 18 465 теңге айыппұл салынады, ал егер екінші рет ұсталған жағдайда 10 күнге әкімшілік қамаққа алынып, үш айға есепке алынады. Және әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған әрекеттер – 10 АЕК мөлшерінде айыппұл салуға не бес тәулікке дейінгі мерзімге әкімшілік қамаққа алуға әкеп соғады. Қазіргі таңда ауданда 131 адам алкогольге тәуелділер есебіне тіркелген. Уақыт өте бұл сан да азаяды деп сенемін, – дейді аудандық жергілікті полиция қызметі бөлімшесінің бастығы Ғалымжан Жұмағалиев.

ТҮЙІН

Иә, «Адамды үш нәрсе бүлдіреді: арақ, ақша, атақ» деп Бауыржан Момышұлы айтқандай, болашағымыз үшін кесел саналатын арақтан бас тартсақ, ұрпағымызды үлкен қатерден сақтап қала аламыз.

Ж.НАРИМАНОВА

МЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫ ҚАСЫМ-ЖОМАРТ ТОҚАЕВ ӨТКЕН ЖЫЛҒЫ ЖОЛДАУЫНДА ЕЛІМІЗДЕГІ БЕС ЖАСТАН АСҚАН БАЛАЛАРҒА АРНАЛҒАН «КЕЛЕШЕК» АТТЫ БІРЫҢҒАЙ ЕРІКТІ ЖИНАҚТАУ ЖҮЙЕСІН ЕНГІЗУДІ ТАПСЫРДЫ. ӨЗ СӨЗІНДЕ ОЛ: «ЕЛІМІЗДЕГІ ДЕМОГРАФИЯЛЫҚ ӨСІМ БІЛІМГЕ ДЕГЕН СҰРАНЫСТЫ АРТТЫРАДЫ. МЕМЛЕКЕТТІК БІЛІМ САЛАСЫНА ҚАТЫСТЫ ЖҰМЫСЫНДА ТҰТАСТЫҚ, ЯҒНИ ЖҮЙЕ ЖОҚ. ТІПТІ ӨЗАРА БАЙЛАНЫС ЖОҚ ДЕУГЕ БОЛАДЫ. СОНДЫҚТАН БЕС ЖАСТАН АСҚАН БАЛАЛАРҒА АРНАЛҒАН «КЕЛЕШЕК» АТТЫ БІРЫҢҒАЙ ЕРІКТІ ЖИНАҚТАУ ЖҮЙЕСІН ЕНГІЗУДІ ТАПСЫРАМЫН. БҰЛ БАҒДАРЛАМАДА МЕМ- ЛЕКЕТ ТАРАПЫНАН ҰСЫНЫЛАТЫН БАСТАПҚЫ БІЛІМ БЕРУ КАПИТАЛЫ, ЖЫЛ САЙЫНҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК СЫЙАҚЫ ЖӘНЕ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ТАБЫС ҚАРАСТЫРЫЛУЫ ТИІС. ОСЫ ЖИНАҚ ПЕН «ҰЛТТЫҚ ҚОР - БАЛАЛАРҒА» ЖОБАСЫНЫҢ ҚАРАЖАТЫ ҚОСЫЛҒАНДА ЖАС ҰРПАҚТЫҢ САПАЛЫ БІЛІМ АЛУЫНА МҮМКІНДІК ТУАДЫ» – ДЕДІ. БҰЛ ТАПСЫРМА ҚАЛАЙ ОРЫНДАЛЫП ЖАТЫР?

«Келешек» бірыңғай ерікті жинақтаушы жүйесі бұл қазақстандықтардың көпшілігінің ақшасын үнемдеу және балаларын жоғары біліммен қамтамасыз ету үшін жақсы жағдай жасауға бағытталған мемлекет тарапынан қолдау көрсету шарасы. Жүйенің негізгі мақсаты – әртүрлі көздерден (ата-ана, сақтандыру компаниясы, мемлекет) түсетін қаражатты бірыңғай жинақтаушы жүйесіне жинақтау және әрбір бала жоғары оқу орнына түсу жасына қарай жоғары білім алуды қолжетімді ету. Осы жылдың 1 қаңтарынан бастап «Ұлттық қор – балаларға» жобасы іске қосылған болатын. Бір айта кетерлігі, осы Ұлттық қор мен «Келешек» бірыңғай ерікті жинақтау жүйесінде жиналған балалардың қаражатын біріктіріп, болашақта оқуға немесе баспанаға жұмсауға болады. Бұл туралы Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек айтқан еді.

– Бұл екеуі – екі түрлі бағдарлама. Бірақ бұл ақша оқуға түскен кезде бірігіп кетеді. «Келешек» бағдарламасына тоқталсақ, қазіргі таңда заңға өзгеріс енгізіліп жатыр. Сол себепті де қаражаттың қай банк арқылы берілетіні әлі нақтыланған жоқ. Бірақ банктерді таңдауда сенімді әрі қаржылай тұрақты банктерге басымдық берілетіні анық. Осы жылдан бастап кез келген ата-ана бан - ктерге барып, арнайы қорғалған есеп - шоттар аша алады. Ол жерге ең аз дегенде 1 АЕК көлемінде – 3450 теңге қаражат түсіп отырады. Бұл қаражат бала оқуға түскен уақытқа дейін жина - латын болады. Ата-аналар «Келешек» бағдарламасымен жинаған ақшасы мен Ұлттық қорда жиналған ақшаны сол кезде біріктіріп, баланың білім алу - ына жұмсай алады. Ал егер бала грант алатын болса, бұл қаражатты баспана сатып алуға жұмсай алады немесе оны бауырының оқуын төлеуге қалдыра алады. Бұл қаражатты жинаудағы ба - сты мақсат – балалардың жоғары білім алуына жағдай жасау,-деді Ғылым және жоғары білім министрі.

Сондай-ақ, министр елімізде болашақта гранттар саны өзгеріп немесе азаюы мүмкін екендігін, сол себепті, қолданысқа енгізілгелі отырған бағдарлама ата-аналарға мемлекеттік грантқа сенім артпай, баланың оқуына алдын ала ақша жинауға мүмкіндік беретіндігін айтқан еді. Артықшылығын акелер болсақ, білім беру жинақтаушы сақтандыру шарты бойынша сақтандыру қорғаныстарының болуы. Яғни қаражаттарды жинақтаушы ата-ана мен күтпеген жағдайлар орын алған жағдайда (1 немесе 2 топтағы мүгедектік, нәтижесінде еңбекке қабілеттілігін жоғалту немесе қайтыс болу) шарт бойынша сақтандыру жарналары тоқтатылады, бірақ сақтандыру мерзімінің соңында бала, кәмелеттік жасқа толғанға дейін қажетті жинақты алады. Сонымен қатар, бала 5 жасқа толған кезінде, бірақ 6 жаста емес, мемлекеттен 60 АЕК мөлшерінде бастапқы білім беру капиталын алады. Халықтың әлеуметтік осал топтары үшін – 120 АЕК. Және бала 18 жасқа толған кезде жинақталған соманы ұлғайту мақсатында білім беру жинақтаушы сақтандыру шарты бойынша барлық қолда бар жинақтарды және Ұлттық қорда жинақталған барлық жинақтарды біріктіру мүмкіндіктері бар.

Бұл дегеніміз - білім алуға жинақталған қаражаттың көлемін айтарлықтай ұлғайтуға мүмкіндік береді. Бастысы, салық жеңілдіктері қарастырылған. Үш және одан да көп жыл мерзімге жасалған Сақтандыру шарты бойынша ата-ана барлық төленген жарналар сомасының 10%-ы мөлшерінде салықтар төлеп (жылына 320 АЕК-ке дейін) үнемдей алады және 23% дейін жоғары кірістілік - 8% - сақтандыру компаниясынан кепілдендірілген табыс, 5-7% жылдық мемлекеттік сыйлықақы, 10% табыс салығы бойынша жеңілдік жатады. «Келешек» жүйесінің қатысушысы болу үшін ата-аналар «Халық-Life» АҚ-мен «Bilim Life» білім беру жинақтаушы сақтандыру шартын жасасуы қажет, бұл жерде ата- аналардың жинақтарынан басқа, мемле- кеттен жыл сайынғы сыйақылар және сақтандыру ұйымынан кепілдендірілген инвестициялық кірістер, сондай-ақ мемлекеттен бастапқы білім беру капиталы есептелінетін болады.

Ол дегеніңіз, мемлекеттен 60 АЕК мөлшерінде бастапқы білім беру капиталы қолданыстағы білім беру жинақтаушы сақтандыру шарты немесе сақтандыру ұйымымен шарт жасасқан жағдайда бес жасқа толған, бірақ алты жастағы емес балаларға бір рет қана есептеледі. Шарт жасасу үшін ата-ананың жеке басын куәландыратын құжатты және пайдасына шарт жасалатын баланың туу туралы куәлігін ұсыну қажет. «Келешек» жүйесі аясындағы ақшаның жинақталу көздеріне білім беру жинақтаушы сақтандыру шарты бойынша сақтандыру жарналары түріндегі ата-аналардың ерікті жинақтары, сақтандыру шарты ұйымдарымен есептелетін сақтандыру инвестициялық кірістер, бюджет қаражаты есебінен есептелген 5-7% мөлшеріндегі мемлекеттік сыйлықақы және мемлекеттен бастапқы білім беру капиталы ( Б Б К ) – 5 жасқа толған баланың, бірақ 6 жаста емес, пайдасына есептелген 60 АЕК (ал халықтың әлеуметтік осал топтары санаты үшін – 120 АЕК) мөлшерінде біржолғы төлем жатады, бұл ретте қолданыстағы білім беру жинақтаушы сақтандыру шарты болған жағдайда ғана.

«Келешек» жүйесі аясындағы жинақтармен қатар, Ұлттық қордың инвестициялық кірісінен жыл сайын 50% мөлшерінде Қазақстанның кәмелетке толмаған әрбір азаматына: «Балаларға арналған ұлттық қор» атты Мемлекет басшысының бастамасы аясында қаражат бөлінетін болады. Кейіннен бала 18 жасқа толған кезде жинақ жүйесі сақтандыру компаниясынан жинақталған қаражатпен Ұлттық қорда жинақталған барлық жинақтарды біріктіріп, таңдаған ЖОО-ға оқу ақысын төлеуге мүмкіндік береді. ҚР Премьер-министрінің баспасөз қызметі хабарлағандай, аталған жүйе шеңберінде балаға арнайы шот ашуға болады. Оған мемлекет 60 АЕК (қазіргі 207 000 теңге мөлшерінде 5 жастағы балаларға) мөлшерінде бір реттік бастапқы капитал салады. Бұдан әрі оған ата-аналардың ерікті салымдары – ай сайын 1-3 АЕК, мемлекеттің 7 пайыздық сыйақысы мен банктердің сыйақысы жинақталады. Әр ата-ана өсірген ұл-қызының сапалы білім алуына барын салып, қорадағы соңғы малын сатса да оқытады. Ал қазіргі нарықтық заманда бала өскенше ай сайын қорға қаржы салып, мемлекет беретін сыйақыны алып көбейткен тиімдірек болмақ.

Жадыра НАРИМАНОВА

ЖАҚЫНДА ҚОҒАМДЫҚ КЕҢЕСТІҢ КЕЗЕКТІ ОТЫРЫСЫ ӨТТІ. КЕҢЕС ЖҰМЫСЫНА АУДАН ӘКІМІ СЕРІК НЫСАНБАЕВ, АУДАНДЫҚ МӘСЛИХАТ ТӨРАҒАСЫ АБЗАЛ РАМАЗАНОВ, КЕҢЕС МҮШЕЛЕРІ МЕН БӨЛІМ БАСШЫЛАРЫ ҚАТЫСТЫ. КҮН ТӘРТІБІНДЕ БІР МӘСЕЛЕ ҚАРАЛЫП, АУДАНДЫҚ ТҰРҒЫН ҮЙ КОММУНАЛДЫҚ ШАРУАШЫЛЫҒЫ, ЖОЛАУШЫЛАР КӨЛІГІ, АВТОМОБИЛЬДЕР ЖОЛДАРЫ ЖӘНЕ ТҰРҒЫН ҮЙ ИНСПЕКЦИЯСЫ БӨЛІМІНІҢ БАСШЫСЫ ШАПАҒАТ ҒАББАСОВ «ИНДЕР- БОР КЕНТІ, «КӨКТЕМ» МӨЛТЕК АУДАНЫ 11 УЧАСКЕДЕ ОРНАЛАСҚАН 80 ПӘТЕРЛІК ТҰРҒЫН ҮЙДІҢ БЕРІЛУ ТӘРТІБІ ТУРАЛЫ» ХАБАРЛАМА ЖАСАДЫ.

– Индербор кенті «Көктем» мөлтек ауданында 11 учаскеде орналасқан 7,1 позициялы 80 пәтерлік 1 үйдің құрылыс жұмыстары толықтай аяқталып, пайдалануға беруге дайын. Аталған тұрғын үй «Нұрлы жер» бағдарламасы аясында «Отбасы банк» тарапымен келісім жасалып, қарыз есебінде 2021 жылы 100 млн. теңге ішкі көзден облыстық бюджеттен кредиттік қарыз беріліп, үйдің құрылысы басталды. 2022 жылы 264,378 мың теңге беріліп, құрылыс жұмыстары жалғасты. Үйдің жалпы сомасы 1 178,472 мың теңгені құрайды. Қазіргі таңда осы сомма толықтай кредиттік қарызы төленіп, үйдің құрылысы аяқталып тұр. Осыған орай, аталған үйдің 10 пәтерін ипотекалық мақсатта, 10 пәтерін ауданымызға жаңа дәрігерлердің келуіне орай қызметтік пәтер ретінде және 60 пәтерін тұрғын үйге мұқтаж азаматтар есебінде тұрған азаматтарға ұсынылады. Жоғарыда айтылған ұсыныстың мақсаты – ауданымызда салынған жаңа пәтерден төлем қабілеттілігі жоғары, жекешелендіру құқығымен 10 отбасы ипотекалық пәтерлі болады. Сонымен қатар, ауданымызға жаңадан дәрігерлер келіп, медицина саламыз дамып, қарқындай түседі, яғни жаңа дәрігерлер жаңа тұрғын үймен қамтылады, - деген бөлім басшысы тұрғын үйге мұқтаж азаматтар есебінде тұрған халықтың әлеуметтік жағынан осал топтар, көпбалалы отбасылар мен жетім балаларға үйлі болу жағдайы жасалатындығын айтты.

Ауданда тұрғын үй салу мәселесі төңірегінде кеңес мүшесі Бағытжан Құнас алдағы жылдары үй салу барысында ипотекалық үйлер берілетін жағдайда алдын ала хабарлануы қажеттігін айтса, аудандық мәслихат депутаты Нұртас Құспанов арнайы санаттарға салынатын үйлерді округтерге салу қажеттігін, себебі ауылдағы азаматтар кентте көшіп келіп жатқанын, бұл ауылдағы білім беру ұйымдарында бала санының азайып кетуіне себеп болып отырғанын жеткізді.

– Бүгінде ауданда 29 100 адам нақты ем қабылдаушылар санатында есепке алынған болса, соның 16 400-і – кентте тұратындар. Қазір Елтайда 2000, Бөденеде 1300 тұрғын қалып отыр. 2022 жылға дейін кенттің басында 12 мың халық болса, қазір 16 мың 400-ге өсті. Осы ретте мониторинг жасап, тұрғындарды ауылдарға шоғылдандыру мәселесін қарастыру керек. Кенттен үй берілген сайын ауылдағы халық орталыққа қарай көшуде. Ауылда 1500 тұрғын болмаса, дәрігерлік амбулатория ұстай алмаймыз. Бұл мәселені нақтылап қарауымыз керек. Сонымен қатар, екінші мәселе ауданда коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындар көп. Бір жылдары медицина қызметкерлері бюджеттік қызметке жатпайды деп тізімнен шығып қалды. Біздер – шаруашылық басқару құқығындағы мекемеміз. Халықты ауданға, ауылға тұрақтандыру бағытында бюджет қызметіне жатпайтын қаншама адам үйге мұқтаж. Қаншама адам үй жалдап жүр? Адамдар көше берсе, ауылда кісі қалмай қалады. Сондықтан мониторинг жасалу қажет, – деді аудандық орталық аурухана директоры Анаргүл Доспаева.

Аудан әкімі Серік Нысанбаев ұсыныстар назарға алынатынын айта келе, кезекте тұрған азаматтарға талдау жасалатынын жеткізді. Кезекте тұрған отбасылардың басым көпшілігі бюджеттік қызметкерлер болуы мүмкін. Қазіргі таңда пилоттық жоба ретінде 10 пәтерді ғана ипотекаға ұсынып отырмыз. Егер нәтиже жақсы болса, алға қарай несиелік үйлердің санын көбейтеміз. Осыған сай әрі қарай бұл бағытта қандай жұмыстар жасала - тынын анықтайтын боламыз, - деді ол.

Аудандық қоғамдық кеңес төрағасы Әлифолла Балахметов көтерілген мәселе бойынша айтылған барлық ұсыныс-пікірлер назарға алынып, мәселелердің маңыздылығын ескере отырып, арнайы қарар қабылданатын айтты.

Жадыра НАРМАНОВА

Кәмелетке толмағандармен және оларға қарсы жасалатын қылмыстардың алдын алу, олардың құқықтарын қорғау саласындағы әкімшілік құқық бұзушылықтарды анықтау, оқушылар арасында кездесетін келеңсіздіктердің жолын кесу  мақсатында ауданда 17-22 қаңтар  аралығында «Жасөспірім»  жедел-профилактикалық іс-шарасы өткізілуде.
Іс-шара аясында жасөспірімдердің қадағалаусыз, панасыз қалуының алдын алып, түнгі уақытта заңды өкілінсіз тұрғын үй-жайдан немесе ойын сауық мекемелерінде жүрген жасөспірімдер қырағы назарға алынып, тиісінше тәртіптік шара қолданылатын болады. 
Аудандық полиция бөлімі жергілікті поолиция қызметі бөлімшесінің ювеналды полиция тобының аға инспекторы полиция майоры Гаухар Құбашеваның айтуынша, іс-шара басталғалы түнгі уақытта заңды өкілінсіз тұрғын-жайдан тыс жүрген 20 жасөспірім анықталып, 1 қолайсыз отбасы есепке алыныпты. 
- Жасөспірімдердің қауіпсіздігі әркез маңызды. Акция басталған үш күн ішінде Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодекстің 442 бабының екінші және үшінші бөліктерінде көзделген құқық бұзушылықты бұзған жасөспірімдер анықталып отыр. Яғни екінші бөлігімен 19 бала анықталып, ескерту берілді және үшінші бөлігімен 1 бала ұсталып, 13762 теңге айыппұл салынды, - дейді ол. 

Ж.НАРИМАНОВА