Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Әділетті Қазақстан: заң мен тәртіп, экономикалық өсім, қоғамдық оптимизм» атты Қазақстан халқына Жолдауында 2025 жылды «жұмысшы мамандықтары жылы» деп жариялайтынын айтқан болатын. Ал ондай мамандықтарды даярлайтын арнайы оқу орындары аз емес. Расында да, бүгінде кәсіптік білімге деген талап та, сұраныс та жоғары. Осы бағытта кәсіптік білім берудегі жаңашылдықпен жұмыс істеуге бетбұрыс жасаған еліміздегі 100 білім ордасының бірі - аудандағы жұмысшылар ұстаханасы саналатын Индер көп бейінді ауыл шаруашылығы колледжі.

Кәсіби білім алуға шақыру мақсатында жыл сайын жоспарға сәйкес аудандағы және көршілес облыс, аудан мектептеріне барып, кәсіптік бағдар беру жұмыстары ұйымдастырылады. Сол жұмыстардың нәтижесінде биылғы оқу жылында мемлекеттік тапсырыспен 231 білім алушы 14 оқу тобында білім алуда. Кәсіптік білім беруді жолға қойған оқу орындары үшін материалдық-техникалық базаның заман талабына, нарық сұранысына сай болғаны маңызды.

Өткен оқу жылында 3 оқу кабинеті 76 млн. 753 мың теңгеге модернизациядан өтті. Атап айтар болсам, «құрылыс цехын жаңғырту жұмыстары» бойынша 27 млн, «жүк және жеңіл автомобильдерге арналған тренажер цехын жаңғырту жұмыстары» бойынша 24 млн. 980 мың теңге және «дәнекерлеуслесарлық цехты жаңғырту жұмыстары» бойынша 24 млн. 773 мың теңге қаралып, тиісті жаңғырту жұмыстары жасалды. Сонымен қатар, компьютер класына интерактивті тақталарға жаңарту үшін сұраныс берілді.

Типтік жобада салынған оқу шеберханасы салынған жылдан бері күрделі жөндеуден өтпеген. Биыл аудан әкімдігінің қолдауымен оқу шеберханасына күрделі жөндеу жұмыстарын жасау үшін жобалық-сметалық құжаттары жасақталуда. Спорт алаңы мен автодром орналасқан жер учаскесін бөліп, аудандық құрылыс бөліміне табысталды. Қазіргі таңда жобалық-сметалық құжаттамасы жасалуда. Жылдан-жылға оқу-тәрбие процесіне де талап күшейе түсті.

Студенттердің бос уақытын тиімді пайдалану мақсатында қоғамдық негізде шахмат, тоғызқұмалақ, волейбол, баскетбол, футбол, жеңіл атлетика, қолөнер, аспаздық және техникалық үйірмелер, «Дельфин» әскери-патриоттық клубы жұмыс жасайды.

Кәсіби шеберлік алаңы - "WorldSkills Atyrau-2024" өңірлік чемпионатында студенттеріміз жыл сайын орын алып, колледж мәртебесін өсіруде. Студенттерге білім көрсеткішіне қарай аралық және қорытынды аттестациялаудың нәтижесінде стипендия төленеді, бір мезгіл ыссы тамақпен, көршілес облыс, аудандардан және елді мекендерден келген студенттер жатақханамен қамтылған және ІІІ курс студенттеріне қосымша мамандық алуға 30% жеңілдік беріледі. Білікті кадрларды даярлау саласындағы ынтымақтастық, техникалық және кәсіптік білім беру саласындағы тараптардың мамандандырылған оқу орындары арасындағы серіктестікті нығайту мақсатында Оңайбай Көшеков атындағы Атырау аграрлық-техникалық колледжімен, Атырау сервис колледжімен, Атырау транспорт және коммуникация колледжімен, Атырау индустриалды колледжімен ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылып, оқу жылы ішінде дуалды оқыту жүйесі бойынша арнайы жасалған келісімшарттар негізінде колледж студенттері жеке шаруа қожалықтардан, өндіріс орындарында өндірістік тәжірибеден өтеді.

Жас мамандардың кәсіпорындарға тез сіңіп кетуіне үлкен ықпал тигізетін - осы дуалды оқыту жүйесі. Бітіруші түлектер үшін қорытынды аттестаттауды демонстрациялық емтихан түріне ауыстыру жұмыстары қолға алынып отыр. Сонымен қатар, студенттердің өндірістік тәжірибеден өтуі жолға қойылған. Айталық, биыл аудандағы «Мол» ЖШС, «Ақсай» жеке кәсіпкерлігі, «Индер СТРОЙ» ЖШС, «Сәке суши», «Тулегенов» жеке кәсіпкерлігі иелерімен келісімшарт жасалып, студенттер өндірістік тағылымдамадан өтті.

Өткен жылы «Слава» шаруа қожалығының сұранысы негізінде «Ауыл шаруашылығын механикаландыру» мамандығы бойынша 2 курс студенттері базалық кәсіпорынмен танысып, өндірістік оқыту шебері К.Таудаев студенттерімен бірге науқандық жұмысқа белсене араласты. Бұл игі бастамаға аудандағы іргелі кәсіпорындар мен шаруа қожалықтары ынталылық танытса, жергілікті жерден шыққан маманның өзі алыстан қызмет іздемей, өз жерінде жұмысқа орналасып, өз ауылын көркейтуге үлесін қосар еді. Бұл жұмыстардың барлығы әріптестерімнің екіжақты іскерлік байланыс, жауапкершілік пен түсіністіктің нәтижесінде іске асып келеді. Қазіргі заман талаптарына сай студенттерге сапалы кәсіптік білім беру үшін материалдытехникалық базаның жаңаруы – аса маңызды іс.

Түлектеріміздің жұмыспен қамтылуы туралы айтар болсам, 70 пайызы өз мамандықтары бойынша жұмысқа орналасады. Оның ішінде басым көпшілігі жоғары оқу орнына түседі. Колледж түлектерінің ер балалары түгел әскер қатарына өз еріктерімен сұранып, азаматтық борышын өтеп келеді. Жасөспірім шағында колледжге қабылданған студенттермен колледж педагогтары жеке жұмыс, психологиялық зерделеу жұмыстарын жүргізіп, олардың ортаға бейімделуіне қатты мән беріп, қабілеттерін ашады.

Гүлфара АБЕНОВА,

Индер көп бейінді ауыл шаруашылығы

колледжі директоры

Аудан әкімінің 2024 жылғы 17-ші қырқүйектегі №191 қаулысы негізінде аудан орталығында Индер аудандық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі коммуналдық мемлекеттік мекемесінің жанынан Индер аудандық Отбасын қолдау орталығы коммуналдық мемлекеттік мекемесі құрылды.

Орталық директоры қызметіне 10.11.1969 жылы туылған Гизатов Жанболат Самиголлаевич тағайындалды. Білімі жоғары, осы қызметке дейін Бөдене ауылдық округінің әкімі, аудандық тұрғын үй коммуналдық шаруашылығы, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімінің сектор меңгерушісі болып қызмет атқарған, жанұялы.

Индер аудандық отбасын қолдау орталығының негізгі функциясы мемлекеттік отбасы саясатының шараларын, оның ішінде некені және отбасыны сақтау, отбасылық жанжалдарды шешу жөніндегі шараларды іске асыру, өмірде қиын жағдайға тап болған адамдарды (отбасыларды) өз құзыреті шегінде мемлекеттік органдардың қолдауымен, оның ішінде интеграцияланған модель арқылы қолдаумен қамтуы жөніндегі жұмысты үйлестіру, халықты әлеуметтік қорғау және жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі жергілікті атқарушы органның үйлестіруімен, өз құзыреті шегінде білім беру, денсаулық сақтау, ішкі істер органдары қатысқан кезде өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) ерте анықтау және оларға қолдау көрсетуді ұйымдастыру жөніндегі мобильдік топтардың жұмысын ұйымдастыру болып табылады.

Жұмыспен қамту бөлімі

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың биылғы Жолдауында "Әр кәсіпкер қолдаудың қандай түрі бар екенін және оған қалай қол жеткізе алатынын еш қиындықсыз біліп отыруы қажет. Сонда шағын бизнес орта бизнес санатына өтуге мүдделі болады. Бізде қазір қолдау шараларының 100-ден астам түрі бар" деген болатын.

Индер ауданында да мемлекеттік қолдауды тиімді пайдаланып, бөдене құсын өсіру кәсібімен айналысып отырған отбасылар бар арамызда. Солардың бірі – ерлі-зайыпты Мақсотов Жеңіс Мұратұлы мен жұбайы Индира Достанқызы. Олар бөдене асырауға алғаш рет Атырау қаласында үй жалдап тұрған кездерінде талаптаныпты. Сондағы өзге ұлт өкілі әжейдің ауласынан жұдырықтай ғана құстың бабын тауып, саудалап пайдасын көріп отырғанын көріп, қызығушылық туған. Әрі кішкентай қызы ауырып, қаншама дәрі-дәрмек қолданса да көкжөтелі 3-4 айға дейін тыйылмай қойыпты. Атышулы бір дәрігерге көрсеткенінде балаға диета ұстау қажеттігін, осы орайда бөдененің еті мен сорпасы таптырмас ем екенін қаперге беріпті.

Кәсіпкерлікті қолдау мақсатында мемлекеттік грант беріледі деген жағымды хабарды естіп, оған көпбалалы отбасы ретінде конкурсқа қатысуға тәуекел жасайды. Грант бөлуге арналған аудандық комиссияда бұқаралық ақпарат құралының өкілі ретінде өзім де комиссия мүшесі болып қатысқан едім. Сонда грантқа үміткер Индира Достанқызының бөдене шаруашылығымен айналысуға талаптанғанына куә болып, қолдағандардың бірі едім. Бұл отбасының Индербор кенті Амангелді көшесіндегі үйінің ауласында орналасқан шаруашылығын көзбен көрдік. Гранттың қаржысы қолға тиген соң бөдене құсын Атырау қаласынан, ал оны өсіруге арналған құрал-жабдықтың денін Алматы қаласынан алдырды. Қолдағы бөдененің бәрі бір бөлменің ішіндегі 5 қатарлы торлы орынға тоғытылыпты. Бар болғаны 120-60 см ғана шағын жерге 200 бөдене сыйып кеткен. Бөденені қамап ұстамаса, бос жүріп табыс әкелмейді екен.

- Күнде таңертеңнен бастап 4-5 сағат сайын үздіксіз жем-суын саламыз. Қазір шамамен 3 аналыққа 1 аталықты қосып отырмыз. Жұмыртқаларды аналық бөденелер ғана емес, инкубатор арқылы да көбейтіп отырмыз. Балапан жарып шыққаннан кейін бругерде 30 күн ұстаймыз. Үлкейгесін осы торлы орынға ауыстырамыз. Содан арада бір айға жақындағанда жұмыртқасын бере бастайды. Тауық 24 сағат сайын туатын болса, бөдене 16 сағат сайын жұмыртқалайды. Жұмыртқа 16- 18 күнде балапанға айналады. Қажетті жағдайын жасаса, бармақтай балапандар жылдам өседі. 60 күнде өсіп жетіліп, жұмыртқа туып бастайды. Ал тауық 21 күнде балапан шығарса, ол балапандағанша 9-10 ай уақыт күтуге тура келеді. Таңертең және кешке жұмыртқасын жинап аламыз. Басқа көп ауыртпашылығы жоқ. Қазір күніне 60-70-тің шамасында жұмыртқа алып, оны саудалап отырмыз. Негізінен Индербор кентінің басында және ауыл-аймақтан да сұрап алдыртып жататындары бар. Көбіне ас қорыту жүйесі ауыратын адамдар сұратады. Негізі бөдененің ғұмыры 1-1,5 жыл ғана. Одан әрі жұмыртқаламайды. Біз қазір көбіне ұзаққа апармай 3-4 айлық мерзімде сойып алып отырмыз. Оны вакуумды аппаратқа целлофанға орап, мұздатқышта сақтаймыз. Етін ауылда бірер адам болмаса, көбіне Атырау мен Құлсары қалаларынан естігендер сұратып алдыртады. Индерде көбіне жұмыртқасына қызығушылық туғанмен, етін пайдалануды әлі толық меңгермей жатқандай көрінеді, – дейді Жеңіс Мұратұлы.

Қазір қолда бөдененің техас пен манжур түрлері екен. Бұл – ет және жұмыртқа бағытына арналған тұқым. Бұрын қызы ауырған кезде бөдененің эстон деген түрі ем болыпты. Ол тұқымды негізінен жұмыртқа бағытында өсіреді екен. Қолға ұстап отырған техас түрінің салмағы аздап көптеу болмаса, бір-бірінен алып бара жатқан көп айырмашылығы жоқ.

Ал жұмыртқалары бірдейге жақын. Бөденелер жаз бойы жұмыртқасын жақсы беріп келіпті. Күн бірден салқында ғанда жұмыртқа бермейді екен. Бөденелер температура қалыптасқасын қайта жұмыртқалай бастайды. Жұдырықтай ғана құсты өсіру оңай шаруа емес екен. Алдымен орны жылы болуы керек.

-Бөденені негізінен 25- 27 градус Цельцийде жылы орында ұстап отырмыз. Қыс айларында электр пешін қосып жылытамыз. Газбен немесе от жағып жылытылса бірден уланып қалады, өте сезімтал. Бізден басқа адам кіріп шықса, темекінің иісі шықса да әсер етеді. Мысық кіріп шықсада бірден жұмыртқалауын тоқтатады. Адамның да киімінің түсін емес, иісін сезетін сияқты. Жатырқағанда жұмыртқа бермей қалады. Ол кезде өзің көргендей тордың ішінде шыр көбелек жүгіріп, дауыс шығарып шулап кетеді. Басқа уақытта тыныш болады. Бөденеге жемін арнайы Атыраудан бірнеше қаппен алдыртамыз. Негізі жемнің өзі Ресей елінен келеді. Қолда тұрған бөденелер басқалай жемді жей алмайды. Сондай-ақ бөлме температурасына сай келетін суды береміз. Бөдене ұстайтын адамдар арнайы чатта бірігіп, жаңалықтармен бөлісіп отырамыз.

Бөдененің астында арнайы науасы бар. Соған жиналған саңғырығын күнде кешкісін тазартып отырамыз. Екі-күш күнде де тазалауға болады. Бірақ одан ұзаққа тұрса ауырып, тіпті соқыр болып қалады екен. Өйткені, саңғырығының токсині көп болғандықтан уы күштірек болады. Негізі бөдененің саңғырығы – таптырмас табиғи тыңайтқыш. Бақша баптаған өзге ұлт өкілдері саңғырығын сұрап келеді. Қазір грант алып шаруа жасағаннан бері қиындық көре қоймадық.

Уақыт өте келе тәжірибе жинақтап, бұл құстың тілін тауып келеміз. Еңбек еткен адамға Алла берекетін береді. Бөденені сүйіспеншілікпен асырай білген адамға пайдасы да тиімді. Алда жоспарымыз көп. Бөдене санын көбейтіп, шаруашылығымызды ірілеткіміз келеді. Біздің өңірде бөдене шаруашылығы көп дами қоймағанымен, еліміздің оңтүстік өңірлерінде бірнеше мыңдап асырап отырған шаруашылықтар бар екен. Рас, біздегі сауда орындарында бөдененің еті мен жұмыртқасы сөреде орын алған. Бірақ ол қай уақыттан бері тұрған тауар? Ал бізден көбіне жаңадан жұмыртқалаған деп алуға ұмтылады. Сатып алушылардың саны уақыт озған сайын көбейіп келеді, - дейді олар.

Кейіпкерлеріміз бұған дейін, тауық, қаз, үйрек сынды құстың түрін асырап көріп, бәрін саралаған. Сөйтіп бөденеге тоқталыпты. Қазір бұрынғы тауық қорасын бөдене асырауға пайдаланып отыр. Қазды да асырап көргенімен ауласы тарлық етіпті. Жеңіс Мұратұлы бұған дейін Теңіз кені аймағында ауысымдық әдіспен жұмыс жасапты. Ал жұбайы Индира Достанқызы Атырауда мұнай және газ университетін бухгалтер-экономист мамандығы бойынша аяқтаған. Отбасында Сәкен мен Сержаны Ш.Уәлиханов атындағы орта мектептің оқушылары болса, қызы Қазына да аталмыш мектептің даярлық сыныбында оқиды. Сондай-ақ Айсұлу, Омар атты кішкентайлары бар.

Саламат БАЗАРБАЕВ

Индер ауданы

МЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫ Қ.ТОҚАЕВ ӨТКЕН ЖЫЛЫ ГЕОЛОГИЯ САЛАСЫНА ЕҢБЕК СІҢІРГЕН ЕЛІМІЗГЕ БЕЛГІЛІ БІР ТОП ҚАЙРАТКЕРМЕН КЕЗДЕСУ БАРЫСЫНДА ГЕОЛОГИЯ САЛАСЫ ЖАЛПЫ ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ІСІН ҚАРҚЫНДЫ ДАМЫТУДЫҢ НЕГІЗІ ЕКЕНІН ЖӘНЕ ЕЛ ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ МАҢЫЗДЫ ҚҰРАМДАС БӨЛШЕГІ САНАЛАТЫНЫН АТАП ӨТТІ. 

 Сондай-ақ, өткен жылғы Жолдауда Үкіметке 2026 жылға қарай геологиялық және геофизикалық барлау көлемін 2,2 миллион шаршы шақырымға дейін жеткізу міндеті жүктелді. Әрине мұның бәрі бір мезетте жүзеге асып кетуі де мүмкін емес екені белгілі. Дегенмен, Индердің борат өндірісіне қайта жан бітуі мүмкін.  
Жалпы тау-кен өнеркәсібі өткен ғасырда біздің өңірде қарқынды дамыды. Геология және гидрогеологиялық сипаты, пайдалы қазбалары жөнінен аудан жер қойнауының бірнеше күрделілігімен ерекшеленеді. Әсіресе ол құрылыстық материалдар бағытындағы шикізаттарға аса бай. 
Осы өнеркәсіптің даму тарихында 1935 жылы құрылған «Индербор строй» кәсіпорнының орны айрықша 
екені сөзсіз. Алғашқы кезде қайла мен күрек қана еңбек құралы болса, кейін алып техникалармен толықты. 
Ал 1941 жылы Индер геологиялық барлау партиясы құрылса, ол барлаған борат қорын өндірумен және таратумен борат кеніші айналысты. Сөйтіп, Кеңес одағы кезінде Мәскеуге тікелей бағынған кәсіпорынның бағы жанып, Индербордың әлеуметтік-экономикалық жағдайы қарқынды дамып, атағы алысқа кеткен еді. 
Осы борат әлемнің тек үш жерінде ғана кездесетін қазына дейді дерек көздері. Бірі сонау Сібірде, екіншісі 
Америка құрлығында, үшіншісі – біздегі. Мүмкін, іздестірсе, жер шарында әлі де табылар. Қайткенде де 
өткен ғасырдың 70-жылдары дүркіреп тұрған өндіріс орны 2000 жылы банкрот болып толық жабылып, карьерлер ашық аспан астында еш игерусіз жатыр.  Кен орнында қызмет етіп, ауыр жұмыстың мехнатын көрген кеншілердің бірі  зейнеткер Тасболат Маханов:

– Ол кәсіпорын ауқымды болғаны соншалық, мұнда жұмысшылар жер-жерден ағылып келді. Молдовандар 
болды, Украинадан келді, гректер де, армяндар да, болгарлар да болды. Кәдімгі бір үйдің адамы сияқты жұмыс істедік. Жанымыз ашиды ғой, бәрі – өзіміздің қолымызбен өткізген нәрселер. Индердің атын шығарған қазба 100 метр тереңдіктен шығарылды. Сол кезде 8 карьер, 1 шахта жұмыс істеді. Қаншама жұмысшылардың еңбегі еш кетті, – деп қынжылады. 

Қазір ауданда тау-кен өнеркәсібі бойынша 2 кәсіпорын жұмыс істеп тұр. Бірақ олар қазылған карьерден шыққан қалдықтарды кері өңдеумен айналысады. Яғни гипстен құрғақ құрылыс қоспаларын, өзге де құрылысқа қажет материалдар шығарып, республика аймағына тасымалдайды. 
Дегенмен, соңғы кездері қазба байлықты игеру мақсатында сең қозғала бастағандай. Айталық, облыстық кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасының басшысы Полымбет Хасанов:

– Жалпы облыс әкімі Серік Жамбылұлы ірі кәсіпорындар мен шетелден келген инвесторларды қабылдап, әр сала бойынша елімізге пайдасы тиер ұсыныстарды беріп жүр. Өткен жылы Ресей компаниясы бастап келіп, жұмысын жүргізіп жатыр. Мысалы, Индердегі құрғақ құрылыс қоспаларын шығаратын бұрынғы «БИАШТЭК» зауыты жұмысын тоқтатқаны белгілі. Міне, осы өндіріс орнына ресейлік «Вольма» компаниясы 670 миллион теңгеге жуық инвестиция салып, өнім көлемін жылына 10 мың тоннадан 100 мыңға дейін жеткізіп, тым жақсы өнім өндіріп жатыр. Әрмен қарай да жалғасын табады деп есептеймін, – деді. 

Ал министрліктегі ақпарат тіптен қуанышты. Онда борат өндірісі бойынша бөлек жоспар бекітіліп, 2021 жылы шетелдік компаниямен келісімге қол қойылған. Бұл туралы ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі геология комитеті төрағасының орынбасары Қанат Ерубаев:

– Индер боратының болашағы бар. Оны нық сеніммен айта аламын. Қазбаны игеру әлі бастала қоймады. Қазір келісімге отырған компания дайындықтарын пысықтап жатыр.Жуық арада жұмыстар басталады, – 
депті  «Қазақстан» ұлттық арнасына 
берген сұхбатында.

 Осылайша егер жоба жүзеге асса, елімізде химия өнеркәсібінің дамуына зор ықпал етіп, жаңа жұмыс орындары ашылмақ. Ең бастысы, Индердің жаңа тынысы ашылып, борат өндірісіне қайта жан бітеді дегенге сеніммен ғана қараймыз. 

Ж.ИСЛАМҒАЛИЕВ

Еліміздің азаттығы мен азаматтарымыздың дербес тіршілігінің айғағы саналатын төл теңге бірнеше жылдарда өзінің қауіпсіздігі мен  тұрақтылығы жағынан әлем елдерінің жоғары бағасын алып үлгерді. Сондай-ақ бұл күн қаржы саласының кәсіби мерекесі болып саналады.

Бүгінде қаржыгер дегеніміз –ірі қаржы операциясының  заң негізінде жүзеге асыратын кәсіби маман. Сондықтан адалдығымен, жауапкершілігімен, біліктілігімен бюджеттік  және салықтық заңнаманы жетік білетін қаржыгерлердің еңбегін атап өтуге тұрарлық. Осынау мерекеге орай арнайы Индер ауданында салтанатты жиын өткізілді. Салтанатты шарада аудан әкімінің міндетін атқарушы Әсет Оразғалиев, аудандық мәслихат төрағасы Абзал Рамазанов құттықтады.

-Өздеріңізге белгілі қай мемлекетте болмасын ұлттық валюта ол тәуелсіздіктің тірегі. Елдіктің, егемендіктің айшықты нышаны болып табылады. Біздің төл теңгеміз осы тәуелсіздік жылдарында барлық қиындықтарды бағындырып, үлкен белестерден өтті. Үлкен жетістіктерге жетті. Өзінің өміршеңдігін дәлелде әлемдік қаржы нарығында айшықты орын алды. Төл теңгеміз тұғырынан таймасын деді,-аудан әкімінің міндетін атқарушы Әсет Самарханұлы.

Осы салада жемісті еңбек етіп зейнеткерлік демалысқа шыққан зейнеткерлермен қатар бүгінгі таңда аға буын салып кеткен сара жолды оңды жалғастырып жүрген бір топ қызметкерлер аудан әкімі мен мәслихаттың Алғыс хатына ие болды. Жергілікті өнерпаздар өз өнерлерін паш етті.

-Құрметті Индерліктер, жерлестерім төл мерекеміз теңге күні құтты болсын! Теңгеміз тұғырлы болсын!Ұзағынан болып халқымызға демеу болып биіктерден көріне берсін. Еліміз аман болсын! Құнды бола берсін,-дейді банк жүйесінің зейнеткері Сәуле Қарабалина.

Айта кетейік Индер ауданының  бюджетінің жылдық жоспары 11 миллиард 247 563 мың болса бүгінгі таңда оның орындалысы 8 миллиард 66 миллион 463 мың  теңгені құрап орындалысы 95,0 пайыз болып отыр.

Сұңқар КӨШЕКОВ

КЕЗ КЕЛГЕН ЕГЕМЕН ЕЛДІҢ РӘМІЗІ БОЛАТЫНЫ СЕКІЛДІ ӨЗ ВАЛЮТАСЫНЫҢ БОЛУЫ ДА ЗАҢДЫЛЫҚ. ӨЙТКЕНІ, ҰЛТТЫҚ ВАЛЮТАНЫ ЖАРИЯЛАП, ОНЫ АЙНАЛЫМҒА ТҮСІРУ ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ БАСТЫ ҚАДАМДАРЫНЫҢ БІРІ САНАЛАДЫ.

Бүгінгі күн – еліміздің күнтізбесінде де, тарихында да орны бөлек ерекше күн. Өйткені, 1993 жылдың 15 қарашасында тәуелсіз Қазақстан Республикасының төл валютасы айналымға енді. Бұл күн қазақстандық валютаның дүние есігін ашқан күн болып есептеледі. Тәуелсіздігіміз бен теңдігіміздің символы болған төл теңге егеменді ел екендігіміздің шынайы айнасы болды және бола бермек. Иә, төл теңгеміз – тәуелсіздігіміздің басты нышандарының бірі. Ел тарихындағы тағдырлы сәтте дүниеге келген ұлттық валютамыз ширек ғасырға жуық уақыт ішінде Қазақстанның дербес қаржылық, экономикалық жүйесін қалыптастыруға негіз қалады. Экономиканың дамуында қазынашылық саласының рөлі өте зор. Қазынашылық саласы тарихи тұрғыдан қарағанда мемлекет байлығының сақталуына жауап береді, ақша қаражаттарын тиімді жұмсауды және сақталуын қамтамасыз ететін қаржылық орган. Бүгінгі таңда қазынашылық жүйесі еліміздің қаржы жүйесінің басты бөлігі болып отыр. Алайда, бұл қазынашылық қызметінің биік шоғыры емес, келешекте атқарылатын жобалар әлі де көп. Құрылғаннан бастап қазынашылық бюджет жүйесінің бір буыны ретінде лайықты орын алып, көптеген қалыптасу мен даму жолынан өтті.

Мәселен, 2004 жылы бірыңғай ақпараттық ортаны қалыптастыру үшін қазынашылық жаңа ақпараттық жүйеге көшсе, 2011 жылы «Қазынашылық-Клиент» жүйесі енгізілді. Жүйенің басты мақсаты – бюджет процесін бақылауға мүмкіндік беру, қаржылық операцияларды уақытылы жүргізу. 2012 жылдан бастап қазынашылық органдары бюджет қаражатының жергілікті насаналы мақсаттағы бюджеттік қағидатқа сәйкестігін бақылау үшін квазимемлекеттік сектор субъектілерінің шоттарына қызмет көрсетуді бастады. 2017 жылдан бастап қазынашылық органдары жеке серіктестердің міндеттемелерін және инвесторларға кепілдіктерді орындауды қамтамасыз ету мақсатында жеке серіктестердің міндеттемелері мен концессияларын тіркеуді жүзеге асырды. Құрылыстар бойынша шығындардың негізділігін бақылау және салық төлемдерінің толықтығын қамтамасыз ету мақсатында құрылыстар бойынша бюджеттік инвестициялық жобаларды мемлекеттік сатып алуды қазынашылық сүйемелдеу іске асырылды. 2021 жылдан бастап әлеуетті өнім берушілердің электрондық депозитарийін жүргізу қамтамасыз етілді.

Өзін-өзі басқару бюджетінің IV деңгейін енгізу іске асырылды. Ол 2 кезеңде орындалды: бірінші кезең – 2018 жылы халық саны 2000 адамнан асатын аумақтарда, ал екінші кезең – 2020 жылдан бастап барлық жерде. Әрине оның бәрі - бұл салада қызмет еткен және қызмет атқарып келе жатқан сауатты да, білікті қызметкерлеріміздің еңбегінің жемісі.

Бүгінде аудандық қазынашылық басқармасында бірнеше жыл тұрақты еңбек өтілдерімен қызмет етіп келе жатқан тәжірибелі мамандар А.Абдрахманова, О.Дабысова, Л.Жұмағалиева, С.Ермағамбетова ауданымыздың республикалық және аудандық бюджеттен, жергілікті өзін-өзі басқару бюджетінен қаржыландырылатын 46 мемлекеттік мекемеге және 3 мемлекеттік сатып алу субъектісіне қызмет көрсетеді.

Зейнеткеріміз Д.Тілегенованың да қосқан үлесі орасан зор. Еліміздің бюджет саясатын іске асыруға қаражатты жұмсауда тәртіп пен заңдылықты нығайтуға, ең жаңа озық технологияларды енгізуге, мемлекеттің алға қойған міндеттерін шешуге және орындауға үлесімізді қосып, алдағы уақытта да адал қызмет атқара береміз деген сенімдемін.

Гүлдариға ЧУЙНШКАЛИЕВА,

аудандық қазынашылық

басқармасының басшысы