Достастықтың барлық елдерінде (Қазақстанды қоса алғанда) 2025 жылдың басты оқиғасы Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 80 жылдығы болмақ.
Әрбір республика фашизмді талқандауға өзінің баға жетпес үлесін қосты және ТМД-ның бүкіл кеңістігіндегі әрбір отбасында бүгінде Отанды қорғауға келген, майдан даласынан оралмаған, тылдағы жанқиярлық еңбегімен Ұлы Жеңіске қол жеткізген адамдар туралы естелік бүгінге дейін сақталуда.
Біздің елдер соғыс жылдарында ондаған миллион азаматтан айырылды. Майдан даласында қаза тапқандардың арасында барлық ұлттардың жауынгерлері болды. «Соғыстың отты жылдары Кеңес Одағы халықтарының халықаралық бауырластық достығы тарихтың заманауи бұрмалаушылары ұсынғандай миф емес, нағыз ұлы күш екенін көрсетті», - деді ТМД Бас хатшысы Сергей Лебедев.
Ұлы Жеңіс мерекесі - Ұлы Отан соғысының тарихи жадын сақтау және оны келесі ұрпаққа беру ниетімен біріктірілген бұрынғы Кеңес Одағы халықтарының жалпы тарихының маңызды бөлігі болып табылады. Сондықтан Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығында осы айтулы оқиғаны мерекелеуге дайындық шаралары басталып, мерейтойлық күнге қарай оларды өткізудегі белсенділік арта түседі.
ТМД мемлекеттері Басшылары Кеңесінің шешімімен келесі жыл «Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 80 жылдығы-нацизмге қарсы күрестегі бейбітшілік пен бірлік жылы» деп жарияланды. Бейбіт уақытта өмір сүріп жатқан ұрпақтар, өз елінің бостандығы мен тәуелсіздігін қорғаған ардагерлерге алғыс ретінде 2024 жылы ТМД мемлекеттері басшыларының кеңесі «1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 80 жылдығы» бірыңғай мерейтойлық медалін белгіледі.
Бүгін, фашизмге қарсы күресте өз өмірін қиғандардың жадын қорлау әрекеттері күшейген кезде, өткен соғыс туралы тарихи шындықты сақтаудың маңыздылығы ерекше өзекті болып табылады. Ұлы Отан соғысындағы кеңес халқының Жеңісінің 80 жылдығына байланысты ТМД – ға қатысушы мемлекеттер басшыларының достастық елдері мен әлемдік қоғам халықтарына үндеуінде тарихты қайта жазу әрекеттеріне үзілді-кесілді қарсы тұру қажеттілігі атап өтілді. Достастыққа қатысушы мемлекеттердің басшылары фашизмнің, нацизмнің және милитаризмнің қайта жандануына жол бермеуге, жаңа дүниежүзілік соғысты бастау әрекеттерін тоқтатуға шақырды және соғыстың шынайы кінәлілерін ақтауға, нацизмді жеңудегі біздің халықтарымыздың рөлін төмендетуге, гитлерлік жазалаушылардың көмекшілерін және нацистік қозғалыспен ынтымақтасып, әскери қылмыстар мен адамзатқа қарсы қылмыстар жасағандарды ақтауға деген ұмтылысты қатты айыптады.
2024 жылғы 21 қарашада Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 80 жылдығына орай қабылданған үндеуде ТМД Парламентаралық Ассамблеясының Кеңесі фашизмді мемлекеттік деңгейде оңалтуға, нео-нацистік партиялардың қызметіне және неонацизм, нәсілшілдік және ксенофобия тудырған зорлық-зомбылық көріністеріне, сондай-ақ нацистік рәміздерді насихаттауға және парламенттік трибуналарды ақтау үшін пайдалануға қарсы шықты нацистер. Алдағы мерейтойды ұйымдастыруға және лайықты өткізуге байланысты Достастыққа қатысушы мемлекеттердің мемлекеттік органдары мен қоғамдық бірлестіктерінің қызметін үйлестіру ТМД Үкімет Басшылары Кеңесі бекіткен 2025 жылы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығында Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 80 жылдығын дайындау және атап өту жөніндегі ауқымды іс – шаралар жоспарының негізінде жүзеге асырылады. Жоспар шеңберінде 120-дан астам кешенді іс-шаралар өткізіледі және бірлесіп өткізілетін болады.
Жеңіс мерейтойын, Ұлы Отан соғысының естелік оқиғаларын дайындау және мерекелеу жөніндегі ұлттық бағдарламалар (жоспарлар) ТМД елдерінде де қабылданды. ТМД – ға қатысушы мемлекеттердің астаналары мен қалаларында әскери шерулер, Ұлы Отан соғысының ардагерлерін, тыл еңбеккерлерін, ардагерлер ұйымдарының активтерін құрметтейтін салтанатты іс-шаралар, сондай-ақ мерейтойлық концерттер және басқа да әскери-патриоттық іс-шаралар өтеді.
Соғыс туралы шындықты сақтауға, оның оқиғалары мен нәтижелерін бұрмалау әрекеттерін әшкерелеуге, фашизм мен неонацизмге қарсы тұруға, сондай-ақ өскелең ұрпақты патриотизм мен өз Отанына деген сүйіспеншілік рухында тәрбиелеуге бағытталған ғылыми, ақпараттық-ағартушылық сипаттағы іс-шаралар өтеді. Мерейтойлық жылы ардагерлердің өмір сүру жағдайларын зерттеу, кешенді медициналық тексерулер жүргізу және олардың санаторий-курорттық емделуін ұйымдастыру тәжірибесі одан әрі дамиды. 2024 жылғы 21 маусымда Мәскеуде ТМД – ға қатысушы мемлекеттердің жастары үшін «Екінші дүниежүзілік соғыстың естелігі мен сабақтары» атты тарихи жадыны сақтау бойынша халықаралық семинар ұйымдастырылды, оған Беларусь, Қазақстан, Қырғызстан, Молдова, Ресей, Тәжікстан және Өзбекстан өкілдері қатысты. Жастарды патриоттық тәрбиелеу шеңберінде 2024 жылғы 20 маусым мен 5 шілде аралығында «Естелік пойызы» патриоттық мәдени-білім беру жобасы іске асырылды, оған Әзербайжан, Армения, Беларусь, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей, Тәжікстан, Түрікменстан және т. б. Ұлы Отан соғысы тақырыптары бойынша 200 қатысушы, олимпиадалар мен конкурстардың жеңімпаздары қатысты Өзбекстан. Ресейдің әр түкпірінен және бұрынғы КСРО республикаларынан келген ардагерлер ұйымдарының өкілдері мемориалдан жер бөлшектерін Панфилов батырларывиг жасаған Дубосеково разъезінен Мәскеу үшін шайқаста қаза тапқан жауынгерлердің Отанына апарады. Патриоттық бағыттағы іс-шаралар кешені басталады. Оларды ТМД – ға қатысушы мемлекеттердің аумақтарында халықаралық ардагерлер одағы мен оның Үйлестіру кеңесінің қолдауымен «Біз фашизмге қарсы күресте біртұтас болдық» деген ортақ ұранмен өткізу Достастық елдері халықтарының мызғымас достығын, олардың біздің ортақ құндылықтарымыз бен мұраттарымызға деген мызғымас сенімі мен адалдығын білдіреді. Жеңіс күні Бірлік пен мақтаныштың символы болып қала береді, біз бейбітшілік үшін төленген үлкен бағаны еске түсіретін және өткен сабақтарды ешқашан ұмытпауға уәде беретін күн. Әлемді «қоңыр обадан» құтқаруға қатысқан барлық халықтардың ортақ міндеті-тарихты бұрмалау және фашизмнің адамзатқа қарсы қылмыстарын ақтау әрекеттеріне қарсы тұру.
ТМД Бас хатшысы Сергей Лебедевтің айтуынша, Ұлы Отан соғысындағы Жеңіс – бұл Кеңес Одағының барлық халықтарының игілігі және біздің ортақ мұрамызды бірлескен күш-жігермен ғана сақтауға, өскелең ұрпақтың бойында патриоттық қасиеттер мен лайықты азаматтық ұстанымды тәрбиелеуге болады.
